Produkty pszczele

Rosnąca popularność produktów pszczelich to najlepszy dowód na wielki powrót do natury i czerpania z niej tego, co najlepsze. Dlatego warto się przyjrzeć, co do zaoferowania mają nasze dobrze znane pszczoły.

Pszczoły są gatunkiem strategicznym dla człowieka oraz całej przyrody. Dostarczają surowce pszczele, które wykorzystywane są w wielu gałęziach gospodarki, na przykład takich jak przemysł spożywczy lub farmaceutyczny. Produkty pszczele: miód, propolis, pyłek kwiatowy, pierzga, jad czy wosk pszczeli są wykorzystywane jako środki wspomagające leczenie rozmaitych chorób. Pszczele produkty wyróżniają się unikatowym i bogatym składem chemicznym. Są doskonałym źródłem antyoksydantów oraz innych składników odżywczych, dzięki którym stanowią grupę naturalnych środków o wysokim potencjale leczniczym. Dlaczego warto stosować pszczele produkty? O tym w dalszej części artykułu.

Produkty pszczele i ich rodzaje

Miód pszczeli

Wg definicji zawartej w dyrektywie Rady Unii Europejskiej: miód to naturalna, słodka substancja wytworzona przez pszczoły (Apis mellifera) z nektaru kwiatów lub soku, który pszczoły pozyskują przy współudziale innych owadów wysysających soki z żywych części roślin. Pszczoły je zbierają, przebierają przez łączenie ze specyficznymi substancjami własnymi, składają, odwadniają, gromadzą i pozostawiają do dojrzewania w plastrach.

Pszczoły znoszą do ula nektar kwiatowy lub spadź, z których wytwarzany jest miód. Może on być: nektarowy (kwiatowy), spadziowy lub mieszany (spadziowo-nektarowy lub nektarowo-spadziowy). Ten pszczeli produkt może być płynny, lepki lub skrystalizowany, a pod względem skali kolorów występuje od barwy niemal białej (miód rzepakowy), poprzez jasnożółtą (np. lipowy), aż do brunatnej (gryczany). Wartości odżywcze miodu zależą od surowca, z jakiego został wytworzony oraz od procesów technologicznych, jakim został on podany przed spożyciem.

Rodzaje miodu różnią się między sobą nie tylko barwą i konsystencją, ale przede wszystkim składem chemicznym, co wpływa na ich właściwości lecznicze. Miody monofloralne, takie jak miód akacjowy, lipowy czy gryczany, pochodzą głównie z nektaru jednego typu kwiatu, co nadaje im charakterystyczny smak i aromat oraz specyficzne korzyści zdrowotne. Na przykład, miód akacjowy jest ceniony za swoje właściwości łagodzące i pomoc w zaburzeniach snu, miód lipowy za działanie przeciwzapalne i wspomagające w przeziębieniach, a miód gryczany za wysoką zawartość antyoksydantów i korzyści dla serca.

Każdy rodzaj miodu jest cennym produktem odżywczym znanym przede wszystkim ze swoich właściwości antybakteryjnych. Miód unieszkodliwia grzyby takie jak Candida albicans, zwalcza bakterię Helicobacter pylori, a także sprawnie likwiduje bakterię Escherichia coli powodującą najcięższe zatrucia kończące się nawet śmiercią. Miód hamuje rozwój bakterii atakujących jelita i będących przyczyną zatruć pokarmowych, takich jak: Shigella boydii, Salmonella lub Vibrio cholerae (bakteria wywołująca cholerę). Kuracje miodem niszczą bakterie Gram-dodatnie takie jak np. gronkowiec złocisty będący przyczyną ropni, posocznicy czy zakażeń ran pooperacyjnych oraz bakterie Gram-ujemne szczególnie te odpowiedzialne za zapalenie płuc, zatok, ucha środkowego. Miód leczy nawet trudne infekcje dróg oddechowych, oskrzeli czy płuc.

Zalecenia dotyczące konsumpcji miodu

Mimo licznych korzyści zdrowotnych, miody to produkty pszczele będące źródłem cukrów prostych, dlatego jego spożycie powinno być umiarkowane, szczególnie w diecie osób z zaburzeniami metabolizmu glukozy, jak cukrzyca. Zaleca się, aby dorośli spożywali miód w ilości nieprzekraczającej dwóch łyżek stołowych dziennie, a dzieci powyżej pierwszego roku życia - nie więcej niż jedną łyżeczkę dziennie.

Ważna uwaga: nie wolno miodu podgrzewać powyżej temperatury 48°C, gdyż prowadzi to do utraty jego wszelkich właściwości biologicznych.

Pyłek kwiatowy

Produkty pszczele to także pyłek kwiatowy – ważny składnik pożywienia pszczół. Stanowi on źródło substancji odżywczych i mineralnych niezbędnych pszczołom do produkcji mleczka pszczelego. Z kolei mleczko pszczele jest pokarmem dla pszczelich larw. Mleczko pszczele to galaretowata, perłowobiała substancja o konsystencji gęstej śmietany produkowana przez młode pszczoły-robotnice. Pyłek kwiatowy powstaje w następujący sposób: pszczoły zbierają z kwiatów pyłek, mieszają go z odrobiną miodu, nektaru lub śliny i w postaci uformowanych kulek przenoszą do ula w specjalnych koszyczkach znajdujących się na tylnych nogach. 

Pyłek kwiatowy jako pokarm stanowiący wyżywienie pszczół jest bogatym źródłem aminokwasów, białka, cukrów, tłuszczów, flawonoidów, karotenoidów, witamin i soli mineralnych. Jest to bardzo cenny pszczeli produkt , który powinien stanowić element profilaktyki zdrowotnej. Pyłek jest pomocny w leczeniu alergii, przerostu prostaty, choroby wrzodowej dwunastnicy. Pomaga rozładować stres i uspokaja. 

Pyłek kwiatowy jest prawdziwym "superfood", zawierającym białka, węglowodany, tłuszcze, witaminy, minerały, enzymy i bioflawonoidy. To produkt pszczeli szczególnie ceniony za swoje właściwości wzmacniające układ odpornościowy, wspomaganie pracy wątroby oraz działanie antyoksydacyjne.

Korzyści zdrowotne pyłku kwiatowego

• - Badania naukowe potwierdzają, że regularne spożywanie pyłku kwiatowego może przynieść szereg korzyści zdrowotnych, w tym:
• - Poprawę wydajności i wytrzymałości organizmu dzięki wysokiej zawartości antyoksydantów, które neutralizują działanie wolnych rodników.
• - Wsparcie dla układu trawiennego i poprawę mikroflory jelitowej ze względu na zawartość błonnika i enzymów.
• - Łagodzenie objawów alergii, szczególnie alergii sezonowych, poprzez działanie desensytyzujące organizm na alergeny.

Pierzga pszczela

Pierzga pszczela to mieszanka miodu, pyłku oraz mleczka pszczelego. Pszczoły z miodu, pyłku oraz mleczka ubijają swoistą masę i składają ją w komórkach pszczelich, zabezpieczając je miodem. Proces fermentacji zwiększa dostępność bioaktywnych substancji, co może potęgować korzyści zdrowotne pierzgi.

Pierzga to pszczeli produkt, który warto włączyć do kuracji wzmacniających odporność. Ułatwia regenerację po operacjach i wzmacnia układ nerwowy. Podobnie jak pozostałe produkty pszczele ma właściwości uspokajające i jest pomocna w leczeniu depresji. Łagodzi także choroby układu pokarmowego, takie jak: wrzody żołądka, biegunki czy zaparcia. Poprawia apetyt oraz reguluje przemianę materii.

Podczas włączania pyłku kwiatowego i pierzgi pszczelej do diety warto zwrócić uwagę na potencjalne reakcje alergiczne, szczególnie u osób z alergiami na pyłki. Zaleca się rozpoczynanie od małych dawek i obserwowanie reakcji organizmu.

Kit pszczeli (propolis)

Propolis to balsamiczno-żywiczna substancja, której pszczoły używają do uszczelniania gniazda. Pszczoły znoszą do ula wydzieliny pączków topoli, brzozy, wierzby, sosny, świerku, jodły, olchy, dębu, jesionu i wielu innych drzew. Następnie wzbogacają je wydzieliną gruczołów gardzielowych i żuwaczkowych. To wszystko zmieszane z niewielką ilością wosku i pyłku daje tzw. kit pszczeli. Ten pszczeli produkt stosuje się przy chorobach układu krążenia, układu oddechowego i układu pokarmowego. Kit pszczeli pomocny jest też przy nadciśnieniu tętniczym, wrzodach żołądka i dwunastnicy, a także w leczeniu przerostu hemoroidów, grzybicach i łuszczycy.

Zastosowanie w profilaktyce i leczeniu chorób z wykorzystaniem kitu pszczelego

Zdrowie jamy ustnej - Propolis jest składnikiem wielu produktów do higieny jamy ustnej, dzięki swoim właściwościom antybakteryjnym i regeneracyjnym. Może przyczyniać się do leczenia i zapobiegania stanom zapalnym dziąseł oraz próchnicy.

Wsparcie układu odpornościowego - Regularne spożywanie propolisu może wzmacniać odporność, zmniejszając ryzyko infekcji.

Leczenie ran i oparzeń - Dzięki właściwościom przeciwzapalnym i wspomagającym regenerację tkanki typowym dla pszczelich produktów, propolis znajduje zastosowanie w leczeniu ran, oparzeń i innych uszkodzeń skóry.

Jad pszczeli

To pszczeli produkt w postaci wydzieliny gruczołu jadowego pszczoły robotnicy i matki. Powstaje w gruczołach jadowych mieszczących się w tylnej części odwłoka i gromadzony jest w zbiorniku jadowym. Jad służy do obrony pszczół, natomiast w medycynie stosowany jest przede wszystkim w chorobach reumatycznych.

ad pszczeli zawiera mieszankę związków bioaktywnych, w tym melitynę, apaminę, peptyd 401, histaminę, dopaminę i noradrenalinę, które mają wpływ na ludzki układ odpornościowy i nerwowy. Głównym składnikiem aktywnym jest melityna, która wykazuje silne działanie przeciwzapalne i antybakteryjne.

Leczenie chorób autoimmunologicznych

Wśród najbardziej obiecujących zastosowań jadu pszczeli znajduje się leczenie chorób autoimmunologicznych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów (RZS). Badania wskazują, że terapia jadem pszczelim może zmniejszać objawy zapalenia i bólu u pacjentów cierpiących na RZS, poprzez modulację odpowiedzi immunologicznej organizmu. Działa to przez hamowanie procesów zapalnych i stymulowanie układu odpornościowego do walki z chorobą.

Działanie przeciwbólowe

Jad pszczeli znajduje również zastosowanie w leczeniu bólu, w tym bólu neuropatycznego oraz bólu mięśniowego. Jego składniki aktywne mogą modulować przewodzenie sygnałów bólowych w nerwach, co przyczynia się do zmniejszenia odczuwanego bólu. Terapia ta jest często stosowana jako uzupełnienie tradycyjnych metod leczenia bólu.

Wosk pszczeli

Wosk pszczeli jest wydzieliną gruczołów woskowych znajdujących się na brzusznej stronie odwłoka pszczoły robotnicy. Wosk to substancja impregnująca, której używa się do wyrobu świec, impregnacji drewna, płótna, papieru lub spoiwa do farb malarskich. W przemyśle farmaceutycznym ten pszczeli produkt wykorzystywany jest jako dodatek do maści i plastrów, w kosmetyce natomiast dodaje się go do kremów, pomadek do ust, szamponów, mydeł czy balsamów. Tworzy na skórze ochronną barierę, która pomaga zatrzymać wilgoć, jednocześnie pozwalając skórze oddychać. Ten pszczeli produkt jest także wykorzystywany do produkcji naturalnych dezodorantów, gdzie jego właściwości zapewniają stabilność formuły i pomagają w neutralizacji zapachów.

Pszczele produkty są cenione od wieków nadal się bronią

W obliczu rosnących wyzwań zdrowotnych, z jakimi boryka się współczesne społeczeństwo, niezwykle ważne jest promowanie i wdrażanie strategii zdrowotnych opartych na solidnych podstawach naukowych. Produkty pszczele, które od wieków są cenione za swoje unikalne właściwości lecznicze, zasługują na szczególną uwagę jako naturalne środki wspierające zdrowie.

Wzmacnianie układu odpornościowego

Badania i analizy wykazują, że regularne włączanie do diety produktów pszczelich, takich jak miód, może znacząco wzmacniać układ odpornościowy. Dzięki zawartości antyoksydantów i związków bioaktywnych, miód wspiera organizm w obronie przed infekcjami i przeciwdziała negatywnym skutkom stresu oksydacyjnego. Jest to kluczowe, gdyż nasze ciała są wystawione na działanie licznych patogenów.

Redukcja stanów zapalnych

Zapalenie jest podstawowym procesem leżącym u podstaw wielu chorób przewlekłych. Przeglądy literatury naukowej wskazują, że produkty pszczele takie jak propolis i jad pszczeli posiadają właściwości przeciwzapalne, które mogą przyczyniać się do łagodzenia stanów zapalnych. Jest to szczególnie ważne w kontekście chorób autoimmunologicznych, gdzie tradycyjne metody leczenia są często obarczone skutkami ubocznymi.

Poprawa zdrowia serca

Spożywanie miodu może korzystnie wpływać na profil lipidowy, obniżając poziom "złego" cholesterolu LDL i trójglicerydów, a zwiększając poziom "dobrego" cholesterolu HDL. To odkrycie ma istotne implikacje dla zdrowia publicznego, biorąc pod uwagę narastającą epidemię chorób sercowo-naczyniowych.

Wsparcie dla zdrowia jelit i trawienia

Przegląd dostępnych dowodów naukowych podkreśla, że pyłek kwiatowy i pierzga mogą odegrać ważną rolę w promowaniu zdrowia jelit i optymalizacji trawienia. Te produkty pszczele są źródłem błonnika i enzymów, które wspierają mikroflorę jelitową, kluczową dla ogólnego stanu zdrowia.

W konkluzji, promowanie korzystania z produktów pszczelich jako elementu zdrowej diety może mieć znaczący wpływ na poprawę ogólnego stanu zdrowia publicznego. Zawsze należy pamiętać o konsultacji z profesjonalistą medycznym przed wprowadzeniem jakichkolwiek nowych produktów do diety, zwłaszcza w kontekście istniejących schorzeń czy alergii.