Zioła w dolegliwościach kobiecych – ogólne zestawienie

Wiele kobiet uskarża się coraz częściej na różne dolegliwości związane z funkcjonowaniem organizmu w całym cyklu miesięcznym. Ich organizm różni się od męskiego, dlatego przechodzą stany i okresy, o których mężczyźni nie mają pojęcia. Miesiączka, ciąża czy menopauza to tylko niektóre z nich. 

Bardzo ważne jest odpowiednie dbanie o zdrowie i witalność w ciągu całego życia kobiet. Z pomocą przychodzą zioła lecznicze, które przetestowane przez tysiące lat i bardzo dużą liczbę kobiet pomogły niejednej przedstawicielce płci pięknej w walce z różnymi dolegliwościami i chorobami. 

Najczęściej spotykanymi problemami związanymi z cyklem miesięcznym są: obfite lub skąpe miesiączki, bolesność podbrzusza podczas miesiączkowania, nieregularność cykli, bolesność piersi, obrzmienia całego ciała i zbieranie się wody, upławy różnego rodzaju oraz wiele innych. Kolejnym tematem dość obszernym jest ciąża: począwszy od niemożności zajścia w nią, poprzez jej utrzymanie, higienę podczas całej ciąży, a skończywszy na dolegliwościach okołoporodowych i po porodzie. Ważnym aspektem kobiecej natury jest również czas przed wystąpieniem miesiączki, a także w okresie menopauzy. Do tego dochodzą poważne objawy czy choroby, takie jak: mięśniaki, torbiele, rak, nadżerki, a przy tym anemia i inne, które mają niebagatelne znaczenie dla całego organizmu kobiecego oraz samopoczucia kobiet. 

Zwykle przyczyną tych dolegliwości czy chorób są zmiany hormonalne zachodzące w organizmie kobiecym w czasie cyklu miesiączkowego, rzadziej zmiany chorobowe czy nieprawidłowości anatomiczne. W pierwszej kolejności należy szukać pomocy u lekarza i zasięgnąć porady oraz dokonać diagnozy, ale często – równie skuteczne lub jako wsparcie dla zaleconej terapii farmakologicznej – okazują się zioła. Jakie? Jest wiele roślin, które powinny znaleźć się w kobiecej ziołowej apteczce, niezależnie od tego, czy w danym momencie coś dolega. To zioła o podstawowym działaniu, które przydadzą się również w innych dolegliwościach – nie tylko kobiecych. Mają one szerokie zastosowanie, co sprawia, że domowa apteczka ziołowa wcale nie musi być olbrzymia. 

Co powinno znaleźć się w podręcznej apteczce każdej kobiety jako zioła podstawowe?

DZIURAWIEC – świetnie sprawdzi się w minimalizowaniu zmęczenia, poprawie jakości snu i podwyższeniu koncentracji. Preparaty z dziurawca mają swoje zastosowanie w łagodzeniu napięcia nerwowego i niwelują zmiany nastroju u kobiet w trakcie klimakterium. Sok z dziurawca sprawdzi się także w przypadków bólu żołądka, skurczów jelit czy dolegliwości wątroby i woreczka żółciowego. Zioło ma działanie spazmolityczne i ściągające. Sprawdza się również przy migrenach miesiączkowych. Używając preparatów z dziurawca, należy wziąć pod uwagę przeciwwskazania do jego stosowania, takie jak: przebywanie na słońcu (pijąc zioło dziurawca, narażamy się na poparzenia słoneczne), a także przyjmowanie niektórych leków (mogą mieć obniżone działanie).

GLISTNIK – znosi napięcie toniczne mięśni gładkich, obniża ciśnienie krwi, zmniejsza częstotliwość pulsu. Poprawia czynności wydzielnicze wątroby, trzustki i jelit, pobudza trawienie, zapobiega skurczom mięśni gładkich, kolkom, hamuje procesy fermentacyjne i gnilne w jelitach. Niszczy drożdżaki i bakterie. Obniża ciśnienie tętnicze krwi, daje efekt odprężenia i rozluźnienia oraz wyciszenia psychicznego oraz ruchowego. Preparaty glistnikowe polecane są w leczeniu bolesnych biegunek, do zapobiegania i zwalczania bólów miesiączkowych, a ponadto bolesnych zaparć. W medycynie ludowej glistnik był wykorzystywany do wywoływania miesiączek przy skąpych krwawieniach. 

KRWAWNIK – zawiera olejek eteryczny, flawonoidy, garbniki, związki goryczkowe, żywice, kwas askorbinowy, cholinę oraz liczne sole mineralne. Ziele krwawnika od wieków było wykorzystywane do łagodzenia różnych kobiecych dolegliwości. Pomaga w regulowaniu cykli menstruacyjnych, zmniejszając obfite krwawienia i łagodząc bóle miesiączkowe. Ziele ma także działanie antybakteryjne, grzybobójcze i osłaniające, dlatego stosuje się je wspomagająco w stanach zapalnych pochwy, sromu, przy upławach oraz po porodach do irygacji i przemywań. Krwawnik pomaga też przy wzdęciach i kolkach. Wśród przeciwwskazań do stosowania wewnętrznego krwawnika wymieniana jest między innymi ciąża.

WIESIOŁEK – zawiera: cenny dla organizmu kwas tłuszczowy gamma-linolenowy i linolowy (NNKT), kwas palmitynowy, stearynowy i oleinowy, fitosterole, witaminę E, cynk, wapń, magnez, selen i liczne aminokwasy. Olej z nasion wiesiołka niweluje przykre dolegliwości związane ze zbliżającą się miesiączką – napięcie i bóle piersi, drażliwość i wahania nastroju. Reguluje gospodarkę hormonalną kobiet, w wyniku czego poprawia samopoczucie. Kwas gamma-linolenowy jest prekursorem prostaglandyn, substancji o charakterze hormonów. Wiesiołek w postaci świeżo tłoczonego oleju spożywany w ilości 20–50 ml na dobę w okresie owulacji przez czas około 6–8 miesięcy zapobiega tym dolegliwościom oraz reguluje gospodarkę hormonalną na dłuższy okres, a czasem na stałe. 

POKRZYWA – zawarte w roślinie witaminy (A, z grupy B oraz C, E i K) oraz minerały (fosfor, mangan, krzem, wapń, żelazo)są niezwykle pomocne na kobiece schorzenia. Pokrzywa działa przeciwzapalnie, wzmacniająco na organizm, moczopędne (filtruje nerki). Będzie to niezwykle ważne przed miesiączkami, kiedy woda w organizmie jest zatrzymywana. Przy okazji napar pomoże nam na problemy związane z wypadaniem włosów. Duża ilość żelaza sprawia, że młode liście pokrzywy są bardzo pomocne przy długich i obfitych miesiączkach, które mogą prowadzić do niedokrwistości oraz ogólnego osłabienia – zwiększając ilość hemoglobiny i czerwonych krwinek, przeciwdziałają anemii. Dodatkowo zaś witamina K, garbniki i flawonoidy poprawiają krzepliwość krwi i skracają krwawienia.

IMBIR – pomocny na bolesne miesiączki, ponieważ działa rozkurczowo i wspomaga przepływ krwi.

PIĘCIORNIK GĘSI – ziele ma silne właściwości przeciwskurczowe i przeciwbólowe, a to za sprawą wysokiej zawartości garbników katechinowych. Doskonale sprawdza się również podczas miesiączkowania, kiedy dokuczają uporczywe bóle podbrzusza spowodowane nadmiernymi skurczami macicy, czy zbyt silne krwawienia. Związki goryczkowe działają rozkurczowo na mięśnie gładkie macicy, mają również silne działanie ściągające. Ziele to można również stosować do przemywania i nasiadówek, które pomogą w zwalczaniu stanów zapalnych okolic intymnych w czasie pomiędzy okresami. To zasługa flawonoidów o działaniu przeciwzapalnym (m.in. kwercetyny, kemferolu).

MALINA – pomocna jest na wzmocnienie macicy: działa ściągająco (wzmacnia macicę) i rozkurczowo, więc przed planowaną ciążą warto popijać napar w malin. Natomiast już w trakcie ciąży niekoniecznie, gdyż może doprowadzić do poronień. Wśród przeciwwskazań do stosowania rośliny wymienia się najczęściej: zagrożoną ciążę, ciążę mnogą, raka piersi lub jajników występującego w rodzinie kobiety lub choroby, takie jak endometrioza lub mięśniaki macicy.

KONICZYNA CZERWONA – zaleca się ją dla kobiet, które zmagają się z okresem klimakterium i menopauzą, a także obniżonym poziomem estrogenów. Roślina zawiera izoflawonoidy, związki chemiczne podobnie działające do żeńskich hormonów płciowych. Czerwona koniczyna wpływa na zmniejszenie nadmiernej potliwości, uderzeń gorąca, niweluje bóle stawów i głowy, chroni przed spadkiem libido oraz działa na wiele innych problemów pojawiających się przy menopauzie oraz w trakcie miesiączkowania.

Jak stosować zioła?

Przy problemach związanych z zaburzeniami cyklu miesiączkowego – zwłaszcza bólach towarzyszących miesiączce – wystarczy zaparzyć łyżkę ziela szklanką wrzątku i na małym ogniu gotować pod przykryciem przez 3–4 minuty. Odstawić odwar na 10 minut, potem przecedzić. Pić po 1/4 szklanki po jedzeniu. Zioła można mieszać i zrobić mieszankę na kolejne cykle.

Opracowała Krystyna Judka - Niezłe Ziółko