Ziarno słonecznika

Ziarna słonecznika stanowią bardzo popularną przekąskę. Można je spożywać na imprezie towarzyskiej, podczas oglądania telewizji, na spacerze, czy też na wyprawie w góry, albo do lasu, kiedy potrzeba uzupełnić energię. Są doskonałą przegryzką w pracy, jak też w trakcie przerwy na naukę. Zawierają wiele cennych składników odżywczych. 

Ziarna słonecznika są bogatym źródłem witamin i minerałów poprawiających funkcjonowanie organizmu. Skutecznie obniżają ciśnienie, działają przeciwzapalnie, a także zapobiegają wielu groźnym chorobom. Jakie jeszcze właściwości posiadają ziarna słonecznika?  

Słonecznik zwyczajny (Helianthus annuus L.) to roślina należąca do rodziny astrowatych pochodząca z Ameryki Północnej. Obecnie uprawiany jest w wielu krajach świata – także w Polsce. Sadzi się go w ogrodach, parkach i innych miejscach również ze względów ozdobnych oraz na kwiat cięty. Nasiona słonecznika są wysiewane na początku wiosny i doskonale radzą sobie nawet podczas przymrozków. Ta jednoroczna roślina najlepiej rozkwita na słońcu (stąd jej nazwa), a kwitnie w okresie od lipca aż do października. Nasiona słonecznika najzdrowsze są przy spożyciu na surowo po wyłuskaniu. Można je prażyć, podsmażać, a w sprzedaży są także: solone, karmelizowane oraz z przyprawami. Ziarna słonecznika stosuje się również przy wypieku pieczywa. Świetnie sprawdzają się jako dodatek do: sałat, ciast, słodkich wypieków, płatków owsianych, dań z mięsem drobiowym, zup kremów, a także jako składnik koktajli energetycznych. Nasiona można także zmielić i razem z innymi składnikami wykorzystać do zrobienia pasty na kanapki. 

Ze słonecznika wytwarza się olej do spożycia, a także stosuje się go do: wyrobu lakierów, mydła oraz środków służących impregnowaniu drewna i tynków. Pozostałości z takiego wyciskania nasion służą do produkcji pasz przeznaczonych dla zwierząt hodowlanych.  

Słonecznik bardzo dobrze sprawdza się jako roślina wykorzystywana do leczenia kaszlu i przy przeziębieniach. Z nasion można też przyrządzić rodzaj nalewki, która pomaga podczas infekcji i wykazuje skuteczność w zbijaniu gorączki.

Składniki ziaren słonecznika

Ziarna słonecznika to przede wszystkim bogactwo tłuszczów (wielonienasyconych kwasów tłuszczowych) oraz aminokwasów, takich jak: arginina, kwas asparaginowy i glutaminowy. Wśród witamin prym wiodą przede wszystkim: witamina E i niacyna (witamina B3), a występują także – A, B1, B2, B6 oraz foliany. Na lecznicze i prozdrowotne właściwości ziaren słonecznika duży wpływ mają również makroelementy: potas, fosfor, magnez, wapń, sód oraz mikroelementy: żelazo, cynk, mangan i miedź. W składzie nasion znajduje się także błonnik.   

Ziarna słonecznika regulują poziom cholesterolu 

W tłuszczach ziaren słonecznika znajdują się II-rzędowe alkohole sterydowe, czyli związki chemiczne określane jako „fitosterole”. Wykazują one właściwości regulujące poziom cholesterolu LDL we krwi. Zbyt wysoki może prowadzić do choroby wieńcowej, miażdżyc tętnic, udaru mózgu, a także zawału serca. Należy tylko zwrócić uwagę, żeby nie przekroczyć dziennej dawki podaży fitosteroli, czyli 3 g. Dzięki temu organizm będzie zdrowszy. 

To warto wiedzieć

Znajdujące się w ziarnkach słonecznika białko może u niektórych osób wywołać reakcje alergiczne. Objawami są: biegunka, ból w okolicy brzucha, katar, a czasami obrzęk jamy ustnej. Nie są to na szczęście częste przypadki, jednak nie należy ich bagatelizować i w razie wystąpienia skonsultować się ze specjalistą.  

Ziarna słonecznika przeciwdziałają chorobom nowotworowym

Ziarna słonecznika zawierają substancje, które hamują rozwój komórek nowotworowych. Jedną z nich jest kwas linolowy (28,8 g na 100 g nasion). Skuteczność wykazuje w przypadku raka jelita grubego, sutka, a także czerniaka. Badania dowodzą, że nie tylko zabezpiecza przed ich wystąpieniem, ale również może hamować przerzuty nowotworu.  

Duża ilość witaminy E i wchodzących w jej skład tokoferoli również świetnie się sprawdza w profilaktyce raka. Substancje te niwelują stany zapalne, wspomagają ochronę organizmu przed wolnymi rodnikami i zwiększają odporność organizmu. Wpływ zwłaszcza witaminy E na zabezpieczenie przed rakiem przełyku i gruczołu krokowego został szczegółowo opisany w raporcie wykonanym przez Amerykański Instytut Badań nad Rakiem. 

Ziarna słonecznika zabezpieczają przed groźnymi chorobami 

Spożywanie ziaren słonecznika wspomaga funkcjonowanie pracy serca. Przez hamowanie rozwoju cholesterolu LDL oraz właściwości antyoksydacyjne niszczące wolne rodniki, nie dochodzi do miażdżycy, udarów, a także zawałów serca. Antyoksydanty wchodzące w skład nasion słonecznikowych wpływają na hamowanie rozwoju stanów zapalnych, a także zapobiegają wielu chorobom cywilizacyjnym, jak np. cukrzyca. Pozytywnie działają na funkcjonowanie układu nerwowego, zabezpieczając przed wystąpieniem zaburzeń i chorób neurodegeneracyjnych, takich jak: stwardnienie rozsiane, rdzeniowy zanik mięśni, choroba Refsuma, Alpersa, Alzheimera czy Parkinsona. Ziarna słonecznika zalecane są do spożycia osobom zmagającym się z nadciśnieniem. Natomiast wysoki poziom fitosteroli skutecznie chroni przed zaburzeniami i schorzeniami układu krążenia.   

Ziarna słonecznika poprawiają funkcjonowanie wielu narządów 

W składzie ziaren słonecznika znajduje się arginina. Ten aminokwas stymuluje produkcję tlenku azotu, który jest niezbędny do erekcji męskiego członka, a co za tym idzie – odbycia pełnego stosunku płciowego. Na właściwe działanie narządów rozrodczych oraz dobrą jakość plemników wpływa witamina E określana mianem witaminy płodności.  

Substancje zawarte w ziarnach słonecznika regenerują komórki oraz zapobiegają ich szybkiemu starzeniu się. Hamują również powstawanie zmarszczek na twarzy i szyi. 

Ziarna słonecznika ze względu na właściwości antyoksydacyjne oraz przeciwzapalne zalecane są do spożycia osobom, które zmagają się z niedoczynnością tarczycy oraz chorobą Hashimoto. Natomiast zawarty w nich błonnik wspomaga pracę układu pokarmowego, zapobiegając jego zaburzeniom, w tym np. zaparciom. Powoduje również uczucie sytości w żołądku. 

Ziarna słonecznika ze względu na występowanie w ich składzie dużej ilości tłuszczów wpływają na poprawę energii. Należy jednak pamiętać, że 100 g tych nasion dostarcza 584 kcal. Dlatego warto je spożywać z umiarem. 

Zawarty w ziarnach słonecznika magnez ma wpływ na zapobieganie osteoporozie, korzystnie oddziałuje na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, a także pozwala na właściwe krzepnięcie krwi. Hamuje również objawy zmęczenia, zmniejsza migrenowe bóle głowy i poprawia nastrój.    

Przepis na sałatkę z ziarnami słonecznika

Liście dokładnie umytej główki zielonej sałaty należy porwać na niewielkie kawałki i włożyć do miski. Dodać też ok. 250 g sera fety pokrojonego w kostkę, kilkanaście zielonych oliwek, 2 ogórki oraz 2 pomidory pokrojone w plastry i 3 łyżki ziaren słonecznika. Całość skropić 3 łyżkami oliwy z oliwek, dodać sól i pieprz do smaku, a następnie wszystkie składniki dokładnie wymieszać.   

Opracował Jarosław Cieśla