Zdrowa zupa – smaczny i pożywny posiłek

Przed nami wiosna, a więc okres, w którym powinniśmy zadbać o regenerację organizmu po zimowym jego zazwyczaj zanieczyszczeniu. Istotna w tym czasie jest dieta zwiększająca naszą odporność, czyli bogata w witaminy i minerały. Doskonałym daniem spełniającym te kryteria są właśnie zupy. Przyrządzone ze świeżych, pełnych witamin warzyw (a nawet owoców) to nie tylko doskonałe uzupełnienie eleganckiego obiadu, ale również propozycja dania głównego.

Zupy pojawiają się na naszych stołach przy różnych okazjach, na co dzień, podczas przyjęć czy uroczystości rodzinnych oraz świąt. Dobrze przyrządzone są bardzo pożywne i doskonale smakują. W letnie upalne dni mogą być orzeźwiające i wychładzające organizm (np. chłodniki), natomiast zimą rozgrzewające i odżywcze (np. zupa gulaszowa, fasolowa). Dania zupowe mogą stanowić też doskonałą formę diety odchudzającej oraz oczyszczającej.

Dlaczego właśnie zupa?

Jest wiele powodów, dla których zupa powinna gościć na naszych stołach niemal codziennie.

Zanim przejdę do walorów stricte prozdrowotnych, wspomnę o praktycznych zaletach tego typu dań. Po pierwsze, nie trzeba codziennie gotować. Zazwyczaj gotujemy większą ilość zupy, której nie zjadamy w jeden dzień. Pozostałość możemy odłożyć do lodówki lub nawet zawekować w słoiki. Wystarczy kilkuminutowe odgrzanie i mamy gotowy posiłek na inny dzień tygodnia. Jeśli ktoś jest w trakcie diety zupnej odchudzającej lub/i oczyszczającej, to doskonałe i praktyczne rozwiązanie. Po drugie, gotując zupy, nie marnujemy żywności. Do garnka z gotującą się zupą możemy bowiem dorzucić niemal wszystko, na co mamy ochotę. Czasem wydaje nam się, że jakieś warzywo nie pasuje do danej zupy, ale nic bardziej mylnego. Nie ma bowiem jednych ściśle określonych przepisów – każdy może recepturę modyfikować pod swój smak i upodobania. Przyrządzając zupy, da się więc wykorzystać niemal całe swoje zasoby kuchenne i w ten sposób ich nie marnować. Wreszcie – po trzecie – istnieje niezliczona ilość rodzajów zup: od oczyszczających, odchudzających, wegańskich i wegetariańskich, po mięsne i rosołowe. Wybieramy według własnych smaków i celów – jakie tylko chcemy. 

Smaczny i zdrowy posiłek

Przejdźmy teraz do walorów zdrowotnych smacznych i pożywnych zup. Przede wszystkim dobrze przygotowane zupy zaopatrują nasz organizm w niezbędne składniki odżywcze, czyli witaminy i minerały. W zupach powinny królować przede wszystkim warzywa (najlepiej świeże i z upraw ekologicznych), wysokobiałkowe rośliny strączkowe (fasola, groch, soczewica) oraz kasze. Unikajmy raczej dużych ilości ziemniaków i ryżu (jeśli już, to tylko pełnoziarnisty). Dobrze dobrane składniki i niezbyt długo gotowane są doskonałą, naturalną bombą witaminowo-minerałową.

Dobre zupy są zarazem sycące i niskokaloryczne. Po zjedzonej porcji długi czas nie będziemy głodni, a jednocześnie poczujemy się lekko, gdyż nie przeciążamy układu pokarmowego. Odpowiednio przygotowane zupy nie są tuczące, co ma szczególne znaczenie dla osób odchudzających się. Odczuwając nawet lekki głód, możemy śmiało odgrzać sobie i skonsumować porcję zupy – nie ryzykując, że przytyjemy.

Zupy mogą stanowić więc doskonałe menu w krótkotrwałych dietach odchudzających i oczyszczających (np. tygodniowych). Organizm karmiony lekkostrawnymi produktami oczyszcza się bowiem z toksyn, usuwa zbędne złogi i zanieczyszczenia z jelit. Raz w kwartale zaleca się profilaktyczną (może być również leczniczą) tygodniową dietę zupową. Odciążymy wówczas wątrobę od smażonych, ciężkich potraw, dając jej możliwość regeneracji, a sami poczujemy się lżej, energiczniej i zdrowiej.

Dieta zupowa jest też bardzo skuteczna. Efekty zauważymy bardzo szybko – masa naszego ciała będzie spadała z dnia na dzień, aż do zakładanej wagi. Jedząc zupy na diecie, nie przytrafi nam się też tzw. efekt jo-jo, który jest niczym innym jak skutkiem powrotu do złych nawyków żywieniowych.

Kolejnym argumentem przemawiającym na korzyść zup jest ich różnorodność pod względem składu i smaku. Jak już wspomniałem, możemy je przyrządzić z czego tylko chcemy, na co mamy ochotę i co lubimy, nie musząc ograniczać się sztywno do przepisów. Nie ma też innego dania, do którego możemy dodać według własnych upodobań całą gamę przypraw, a te z kolei (oprócz walorów smakowych) oferują także drogocenne dla naszego organizmu składniki. Czyż nie wspaniale? – jemy smacznie, zdrowo i, co istotne, prosto. Przyrządzanie zupy nie wymaga bowiem wielkich umiejętności w gotowaniu.

Jakich produktów użyć?

Aby zupa była zdrowa, należy zastosować do jej przygotowania właściwe produkty. Najlepiej, aby były to przede wszystkim świeże warzywa pochodzące z ekologicznych upraw. Te marketowe zawierają zazwyczaj pestycydy, które są powszechnie stosowane w przemysłowych uprawach i do transportu. Kupujmy więc warzywa w sprawdzonych źródłach, mając pewność co do ich pochodzenia.

Przygotowujmy sami bulion, nie korzystając raczej z gotowych kostek rosołowych zawierających chemiczne dodatki. Jeśli już, to kupujmy kostki rosołowe EKO bez wspomnianych dodatków – co prawda takowe są już dostępne, jednak oczywiście lepiej jest przygotować bulion samemu.

Najkorzystniejsze dla naszego zdrowia są zupy stricte warzywne, z zielonych przede wszystkim roślin. Ostrożnie jednak z ziemniakami, gdyż zawierają one skrobię, która podnosi indeks glikemiczny posiłku i tym samym sprzyja tyciu.

Najkorzystniejszym dodatkiem są przede wszystkim kasze, a wśród nich gryczana niezawierająca glutenu. Polecam w tym miejscu krupnik z kaszą gryczaną. Jeśli nasza zupka ma zawierać ryż lub makaron, to wybierajmy tylko i wyłącznie produkty pełnoziarniste – są sycące, ale przede wszystkim nie podnoszą raptownie poziomu glukozy we krwi. Zupy gotujmy jak najkrócej, a najlepiej gdy warzywa będą lekko al dente. Zbyt długie gotowanie pozbawi je jakże istotnych witamin i minerałów.

Nie wyobrażamy sobie oczywiście zupy bez przypraw. Dodają one smaku potrawie, ale i korzystnie wpływają na nasze zdrowie. Możliwości jest tu od groma i nie ma ograniczeń. Wyznacznikiem są tylko i wyłącznie nasze kubki smakowe. Nie żałujmy więc przypraw, nadadzą one naszym posiłkom pyszny smak i aromat.

Aby zagęścić zupę, często stosowane są tak zwane mączne zasmażki lub zaklepki. Można też dodać do zagęszczenia serek topiony. Niektóre zupy rzeczywiście wymagają ich zastosowania, ale nie jest to konieczne i raczej bym to odradzał – szczególnie jeśli jesteśmy na odchudzającej lub oczyszczającej diecie zupowej. W innych przypadkach – ale sporadycznie – można sobie zaserwować zupę z zasmażką lub serkiem.

Na koniec przestrzegam przed gotowymi, sklepowymi zupami typu instant, tzn. w proszku, czy też w słoikach czy puszkach. Te pierwsze, sproszkowane produkty, stanowią istną bombę chemiczną, a z kolei te w słoikach czy puszkach również zawierają niekorzystne dla naszego zdrowia konserwanty, dodatki smakowe i inne związki z grupy E.

Dlatego też koniecznie sami przygotowujmy zdrową zupkę – wiemy wówczas, co spożywamy, a przecież nasze zdrowie jest najcenniejsze.

Smacznego!

Opracował Sławomir Śmiełowski