Zapalenie oskrzeli

Zapalenie oskrzeli często jest lekceważone, ponieważ w powszechnej opinii to choroba łagodna, a groźniejsze jest zapalenie płuc.

W rzeczywistości zapalenie oskrzeli to schorzenie poważne, które niesie ryzyko wielu powikłań, takich jak: niewydolność oddechowa, rozedma płuc lub przerost prawej komory serca.

Zaniedbane zapalenie oskrzeli może prowadzić do wielu komplikacji, przykładowo w oskrzelach może zaniknąć błona śluzowa. Nieleczona choroba powoduje także do zwiotczenie i zapadanie się oskrzeli.

Rodzaje zapaleń oskrzeli

Wyróżnia się trzy rodzaje zapalenia oskrzeli – w zależności od tego, jaki jest czas trwania choroby: zapalenie ostre, podostre i przewlekłe.

Ostre – trwa do 3 tygodni, najczęściej wywołane jest zakażeniem wirusowym. Rozpoznawane po wykluczeniu zapalenia płuc. Ostre zapalenie oskrzeli jest chorobą łagodną, o pomyślnym przebiegu.

Podostre – trwa od 3 do 8 tygodni, może być wynikiem nadreaktywności oskrzeli albo wystąpić po przebytym zakażeniu lub w wyniku zakażenia krztuścem.

Przewlekłe – trwa dłużej niż 8 tygodni i powstaje w wyniku wpływu szkodliwych czynników środowiskowych, takich jak pyły lub dym papierosowy. Na przewlekłe zapalenie oskrzeli najczęściej zapadają osoby starsze, a prawdopodobieństwo zachorowania wzrasta wraz z wiekiem. Górnicy oraz osoby palące papierosy są w grupie wysokiego ryzyka.

Zapalenie oskrzeli najczęściej wywołują wirusy oddechowe: wirus grypy A, grypy B, paragrypy, koronawirusy, adenowirusy i rynowirusy. Literatura podaje także, że za około 10% zapaleń oskrzeli odpowiadają zakażenia bakteryjne (Mycoplasma pneumoniae, Chlamydophila pneumoniae i Bordetella pertussis). Bakterie te są także przyczyną innych chorób, takich jak krztusiec lub zapalenia płuc.

Objawy

Objawy są łudząco podobne do objawów zapalenia płuc, dlatego tak ważne jest wykluczenie tej drugiej możliwości. Zapalenie oskrzeli rozpoznaje się po następujących symptomach:

• gorączka,
• bóle mięśni,
• kaszel,
• wykrztuszanie śluzowej lub ropnej wydzieliny,
• świszczący oddech.

Badania diagnostyczne:

• morfologia: OB oraz białko C-reaktywne,
• posiew plwociny na obecność bakterii,
• spirometria.

Leczenie

Odpoczynek w domu jest ważnym zaleceniem, którego nie powinno się bagatelizować. Należy się upewnić, czy nie doszło do zakażenia bakteryjnego – w tym przypadku konieczne jest przyjmowanie antybiotyku. W przypadku kaszlu zaleca się naturalne preparaty zmniejszające lepkość wydzieliny i ułatwiające odkrztuszanie.

Mieszanka ojca Klimuszki (działanie przeciwzapalne, przeciwgorączkowe oraz wykrztuśne)

Składniki:

• liść podbiału 50 g,
• korzeń arcydzięgla 50 g,
• korzeń omanu 50 g,
• korzeń lukrecji 50 g,
• owoc dzikiej róży 50 g,
• owoc jarzębiny 50 g,
• kwiat bzu czarnego 50 g,
• ziele przetacznika 50 g,
• pączki sosny 50 g,
• kwiat lipy 50 g,
• ziele macierzanki 50 g.

Przygotowanie:

Składniki wymieszać. 3 łyżki mieszanki zalać 3 szklankami wrzącej wody, przelać do termosu na około 3 godziny. Przecedzić. Pić 3 razy dziennie po szklance ciepłego naparu pół godziny przed posiłkiem.

Mieszanka na kaszel ojca Klimuszki upłynniająca plwocinę

Składniki:

• kwiat ślazu dzikiego 50 g,
• owoc anyżu 50 g,
• ziele tymianku 50 g,
• liść podbiału 50 g.

Przygotowanie:

Składniki wymieszać. Łyżkę stołową mieszanki ziołowej zalać szklanką wrzącej wody, doprowadzić do wrzenia i odstawić pod przykryciem na 30 minut. Przecedzić. Pić połowę szklanki ciepłego naparu 3 razy dziennie.

Inhalacja ziołowa wg receptury ojca Klimuszki

Składniki:

• kwiat rumianku 50 g,
• liść szałwii 50 g,
• kwiat arniki 50 g.

Przygotowanie:

Składniki wymieszać. 3 łyżki ziół w termosie zalać szklanką wrzątku i odstawić na 3 godziny. Przelać do garnka, doprowadzić do wrzenia, a następnie przelać do miski. Przykryć głowę ręcznikiem, wdychając opary przez kilka minut. Należy uważać, by się nie poparzyć. Powtarzać raz dziennie.

Agata Majcher

Źródła:
Choroby układu oddechowego, redaktorzy działu: E. Niżankowska-Mogilnicka i R. Krenke, [w:] „Medycyna Praktyczna”, Kraków 2018.
Kaczmarczyk-Sedlak I., Ciołkowski A., Zioła w medycynie, choroby układu oddechowego, Warszawa 2017.