Tryptofan - cenny dla zdrowia aminokwas

Tryptofan jest białkowym, aromatycznym aminokwasem niezbędnym egzogennym, czyli takim, który nie jest wytwarzany w organizmie i musi być dostarczany wraz z dietą. Wraz z 5-hydroksytryptofanem jest prekursorem neuroprzekaźnika serotoniny i melatoniny (synteza serotoniny w centralnym układzie nerwowym jest zależna od dostępności tryptofanu i 5-hydroksytryptofanu). 

Funkcje tryptofanu

Główną rolą tryptofanu jest synteza serotoniny i melatoniny. Serotonina w centralnym układzie nerwowym reguluje nastrój, uczuciowość, odpowiada za dobowy rytm, odczuwanie bólu i sytości. Gruczoł szyszynki uczestniczy w przekształcaniu serotoniny w melatoninę. Na wzrost poziomu serotoniny wpływają: żelazo, witaminy z grupy B (zwłaszcza B6), kwasy omega-3, magnez i witamina D3. 

Inne funkcję tego aminokwasu to:

• jako element budulcowy bierze udział w syntezie białek,
• bierze udział w tworzeniu niacyny (witamina B3) i tryptaminy,
• uczestniczy w biosyntezie koenzymów biorących udział w reakcjach redoks i łańcucha oddechowego,
• zapewnia noworodkom ustalenie rytmu dobowego i dojrzewanie mózgu.

Komu grozi niedobór

Zwiększone zapotrzebowanie na tryptofan wykazują noworodki, niemowlęta w fazie wzrostu, kobiety w ciąży, osoby zestresowane oraz te mające stany zapalne. Tryptofan powinni uzupełniać ci, którzy cierpią na bulimię i ludzie z ostrą niewydolnością nerek. Aminokwas ten złagodzi także stany napięcia przedmiesiączkowego oraz jest pomocny przy zaburzeniach snu. Po tryptofan powinny sięgać osoby popełniające błędy dietetyczne – przy niedoborze witaminy B6 , a także zwolennicy diet wysokobiałkowych.

Objawy niedoboru:

• bóle głowy,
•  niepokój,
• zmęczenie,
• problemy z koncentracją,
• podatność na stres,
• stany zapalne skóry,
• biegunki,
• zaburzona kontrola nad odczuciem sytości,
• niepokój,
• agresja,
• depresja,
• problemy z zasypianiem,
• choroby mięśni,
• zaburzenia krzepliwości krwi,
• niedobór melatoniny,
• katabolizm białek.

Tryptofanowe BHP

Przeciwwskazaniem do suplementowania tryptofanu jest ciężka niewydolność wątroby, encefalopatia wątrobowa, niewydolność nerek. Osoby z osłabionym metabolizmem aminokwasów powinny stosować tryptofan w ograniczonych ilościach. Przy spożyciu zbyt wysokich dawek mogą wystąpić wymioty, nudności, skurcze przewodu pokarmowego, zawroty głowy, senność.

Opracowała Agata Majcher

Bibliografia

U. Gröber, Mikroskładniki odżywcze, Wrocław 2009.