Pieprz ziołowy

Podczas przyrządzania potraw często korzysta się z konkretnych ziół ze względu na ich specyfikę. Dodają aromatu, wpływają na smak dania, a także korzystnie działają na organizm. Często też używa się różnych gotowych mieszanek lub komponuje je wg własnego uznania. Jedną z nich jest pieprz ziołowy, który ma zastępować pieprz naturalny. Jego składnikami mogą być: kminek, majeranek, chrzan, gorczyca biała, kolendra, liść laurowy, papryka ostra, a także kozieradka. Jakie są właściwości tych ziół?

Pieprz ziołowy powstał w czasach peerelowskich w wyniku braków w sklepach zwykłego pieprzu. Istniała potrzeba poradzenia sobie z jego niedoborem, dlatego miksowano ze sobą wiele różnych ziół. Powstała mieszanka o dość ostrym, intensywnym smaku i charakterystycznym zapachu.

Pieprz ziołowy korzystnie wpływa na zdrowie, przyspiesza metabolizm, a także ułatwia trawienie, zapobiegając przykrym dolegliwościom. Często jest stosowany do dań ciężkostrawnych i obciążających żołądek. Warto przyprawiać nim również potrawy tłuste. Zaleca się go osobom zmagającym się z problemami żołądkowymi. Doskonale nadaje się do przyprawiania: ryb, mięs, jaj na twardo, a także: zup z warzyw strączkowych (np. grochówki), sosów, farszów, grzybów oraz różnego rodzaju sałatek i surówek. Nie stosuje się go do potraw słodkich.  

Zioła wchodzące w skład pieprzu ziołowego

Kminek

Kminek zawiera witaminy A, z grupy B, a także E. Jest również źródłem biopierwiastków, takich jak: żelazo, potas, magnez, wapń, sód, fosfor oraz cynk. W jego skład wchodzą również: błonnik pokarmowy, flawonoidy, kumaryny, garbniki, kwasy organiczne, a także olejek eteryczny zawierający limonen i karwon. Ziele korzystnie wpływa na pobudzenie apetytu. Poprawia trawienie, zapobiega wzdęciom, bólom i skurczom żołądka, zaparciom, a także biegunkom. Spożywanie kminku ułatwia wchłanianie składników odżywczych w organizmie. Warto, żeby spożywały go kobiety zmagające się z bólami w czasie miesiączki. Jest zalecany osobom, które chcą pozbyć się nadwagi, a także matkom karmiącym piersią, gdyż wzmaga produkcję mleka. W ziołolecznictwie znajduje zastosowanie przy infekcjach dróg moczowych.  

Majeranek

Majeranek zawiera witaminy: A, B1, B2, B3, B6, B9, C, E oraz K. Wśród biopierwiastków warto wymienić: żelazo, wapń, mangan, potas, fosfor, magnez, a także cynk. W skład ziela wchodzą również: fenole, flawonoidy, terpinole, gorycze, kamfora, linalol, sabinen i garbniki.
Majeranek zapobiega różnym dolegliwościom mogącym wystąpić w obrębie przewodu pokarmowego. Pomaga na biegunki. Jest polecany przy bólach brzucha także wynikających z choroby wrzodowej żołądka i chorób dwunastnicy. Pobudza produkcję soków żołądkowych, co wpływa na lepsze trawienie pokarmów. Majeranek wykazuje właściwości przeciwzapalne, wiatropędne, a także rozkurczowe.  Pomaga na katar i kaszel  oraz ból gardła. W starożytności traktowano to ziele jako skuteczny afrodyzjak.

Chrzan

Chrzan zawiera witaminy: A, B1, B2, B3, B6, B9, C, E oraz K. Nie brakuje też takich minerałów jak: wapń, żelazo, fosfor, magnez, cynk, sód, mangan, selen oraz potas. Składnikami rośliny są także: kwasy tłuszczowe, glukozynolany oraz błonnik pokarmowy.
Chrzan ma mało kalorii, dlatego może być włączany do diety osób, które nie chcą przybrać na wadze. Warto go spożywać na wzmocnienie organizmu i poprawę odporności, a także w razie wystąpienia infekcji wirusowych czy przy problemach z zatokami. Jest skutecznym środkiem na katar i kaszel. Bardzo korzystnie wpływa na funkcjonowanie mózgu, chroniąc go przed chorobami. Niweluje dolegliwości reumatyczne oraz powstrzymuje rozwój komórek nowotworowych, np. raka płuc.  

Gorczyca biała

Gorczyca biała zawiera witaminy: A, B1, B2, B3, B6, B9, C, E, a także K. Jest też źródłem cennych biopierwiastków, takich jak: potas, żelazo, cynk, magnez, wapń, sód oraz fosfor. Składnikami rośliny są: flawonoidy, sterole, glikozynolany, glikozydy i olejki lotne. Nie brakuje też kwasów: erukowego, linolenowego i oleinowego.   

Gorczyca biała ma właściwości przeciwzapalne, dobrze rozgrzewa organizm, a także wzmaga wydzielanie potu. Korzystnie wpływa na układ krążenia, powodując poszerzenie ścian naczyń krwionośnych. Roślina zabezpiecza układ trawienny przed zaburzeniami jego pracy oraz jest skutecznym środkiem w razie wystąpienia zaparć (działa przeczyszczająco). Wpływa też na pobudzenie trawienia. Zapobiega wystąpieniu stanów zapalnych w stawach i sprawdza się przy chorych zatokach i dolegliwościach związanych z reumatyzmem.      

Kolendra

Kolendra zawiera witaminy: A, B2 oraz C. Wśród biopierwiastków znajdują się potas i wapń.  
W skład rośliny wchodzą też: polifenole, flawonoidy, sterole, związki fenolowe, aminokwasy (asparagina, glutamina, arginina), kumaryny, tokoferole, tokotrienole, celuloza, a także olejek eteryczny. Nie brakuje też kwasów: galusowego, ferulowego, petroselinowego, adypinowego, linolowego, oleinowego, palmitynowego i stearynowego.

Kolendra ma bardzo dużo antyutleniaczy. Wpływa na obniżenie stężenia ,,złego" cholesterolu LDL, a także działa moczopędnie. Powoduje wzmocnienie naczyń krwionośnych, a substancje w niej zawarte blokują rozwój nowotworów, dzięki wydalaniu z organizmu wolnych rodników. Roślina ta jest skutecznym środkiem na zwalczanie niestrawności i łagodzi bóle brzucha, które mogą wystąpić z powodu wzdęć. Wykazuje się działaniem bakteriobójczym, ma zdolność usuwania z organizmu metali ciężkich, a także może obniżyć stężenie cukru. Dobrze działa na uspokojenie.

Liść laurowy

Liść laurowy zawiera witaminy: A, B1, B2, B3, B6, B9, a także C. W skład ziela wchodzą takie biopierwiastki jak: żelazo, cynk, wapń, fosfor, sód, magnez oraz potas. Na lecznicze właściwości rośliny wpływ mają flawonoidy, błonnik pokarmowy, alkaloidy izochinolinowe, lignany, linalol, terpineol, pinen, geraniol, eugenol oraz felandren.  

Liść laurowy pomaga łagodzić dolegliwości reumatyczne, a także związane z dną moczanową. Jest zalecany osobom zmagającym się z cukrzycą, obniża stężenie ,,złego" cholesterolu LDL, a zwiększa poziom ,,dobrego" HDL. Substancje zawarte w zielu wykazują działanie przeciwgrzybicze, korzystnie wpływają na skórę, zwalczają trądzik i poprawiają jakość włosów.  

Papryka ostra

Papryka ostra, jaką jest papryka chili, zawiera witaminy: A, B3, B6, B9, C oraz K. Wśród biopierwiastków warto wymienić: żelazo, potas, magnez, mangan, a także miedź. W składzie rośliny nie brakuje również: błonnika pokarmowego, kapsaicyny, luteiny, likopenu, zeaksantyny, beta-kryptoksantyny, kwasu ferulowego oraz kapsantyny.   

Papryka chili przede wszystkim ma działanie rozgrzewające. Warto zatem przyjmować ją profilaktycznie w okresie jesienno-zimowym jak też podczas przeziębienia. Ziele wspomaga proces odchudzania, wpływa na efektywniejsze trawienie, poprawia perystaltykę jelit, a także przyspiesza krążenie. Zawarta w roślinie kapsaicyna ma działanie antynowotworowe. Spożywanie papryki chili jest korzystne dla układu sercowo-naczyniowego.  

Kozieradka

Kozieradka zawiera witaminy: A, B1, B2, B3, B6, B9, C, a także D. Są też biopierwiastki: żelazo, krzem, selen, cynk, potas, wapń, fosfor, sód, mangan oraz miedź. W skład rośliny wchodzą: flawonoidy, polisacharady, aminokwasy, błonnik pokarmowy, chlorofil, glikozydy, izoflawony oraz związki alkalidowe

Kozieradka obniża stężenie ,,złego" cholesterolu LDL i chroni jelito grube przed atakiem komórek rakowych. Zabezpiecza przed zaburzeniami trawienia i jest zalecana diabetykom. Wykazuje się właściwościami przeciwzapalnymi, a także przeciwbakteryjnymi. Stosuje się ją w leczeniu chorób oczu. Zawarte w niej substancje wpływają na wzmocnienie ścian naczyń krwionośnych. Roślina łagodzi dolegliwości związane z wrzodami, jest dobrym środkiem na kaszel, a także pomaga na wzdęcia i niestrawność.   

Opracował Jarosław Cieśla