Oman

Korzeń omanu wielkiego znany był w medycynie ludowej od wieków. Wykorzystywano go przede wszystkim jako środek zwalczający pasożyty bytujące w ciele człowieka. Substancje  zawarte w tej roślinie wspomagają procesy trawienne, a także działają wykrztuśnie. Jakie jeszcze właściwości posiada oman wielki?  

Oman wielki (Inula helenium L.) to roślina wieloletnia należąca do rodziny astrowatych. Pierwotnie występowała na terenach Europy, a także Azji Środkowej. Obecnie można ją spotkać również poza tymi obszarami. Rośnie zarówno na glebach, do których nie dochodzą promienie słońca, jak i na bardziej nasłonecznionych. Porasta pola, zarośla, łąki, a także leśne polany. Jest w stanie wytrzymać temperatury sięgające ok. -28°C. Roślina ta nie bez powodu jest nazywana „wielką“, gdyż jej łodyga potrafi osiągnąć nawet ponad 2 metry wysokości.  
Oman wielki był kiedyś stosowany jako przyprawa na poprawę trawienia. Obecnie jest rośliną uprawianą ze względu na właściwości lecznicze. Wykorzystuje się ją także w celach ozdobnych.

Dzięki substancjom zawartym w korzeniu omanu wielkiego roślina ta od wieków była wykorzystywana w ziołolecznictwie

W składzie omanu wielkiego znajdują się olejki eteryczne. Zawarta w nich helenina, do której należą: trójterpeny, alantolaktony i lakton, wspiera układ odpornościowy i pozwala w przypadku choroby zwalczać stany zapalne. W korzeniu tej rośliny występują również: inulina (polisacharyd), rutyna, kwas alantolowy, galusowy, chlorogenowy, rozmarynowy i kawowy, związki kamforowe, azulen, fitosterole, flawonoidy, kwercetyna, allantoina, poliacetyleny, a także seskwiterpeny.

Korzeń omanu wielkiego wykazuje właściwości przeciwpasożytnicze  

Wśród substancji zawartych w korzeniu omanu wielkiego są laktony. Mają one zdolność niszczenia pasożytów bytujących w organizmie człowieka. Zwalczają owsiki, a także glisty oraz robaki obłe, które umiejscawiają się w jelicie grubym (tzw. włosogłówki). Zioło to było również wykorzystywane w przypadku wystąpienia tasiemca.

Korzeń omanu wielkiego wspomaga leczenie przy infekcjach wirusowych

Dzięki zawartej w korzeniu omanu wielkiego heleninie ziele zwalcza bakterie szkodliwe dla organizmu. Niweluje również stany zapalne, dlatego warto pić nalewkę na bazie tej rośliny w okresach zwiększonej aktywności wirusów. Jest także skutecznym środkiem napotnym. W medycynie ludowej od wieków korzeń omanu wielkiego był stosowany ze względu na właściwości wykrztuśne i łagodzenie kaszlu. Stosuje się go w przypadku wystąpienia chorób układu oddechowego, takich jak zapalenie płuc czy oskrzeli. Świetnie też się sprawdza jako środek na grypę i przeziębienie. Płukanki z korzenia omanu wielkiego łagodzą dolegliwości przy zapaleniu gardła, a także jamy ustnej. Zioło to wspomaga zwalczanie grzybic.   

Napar z korzenia omanu wielkiego stosuje się zewnętrznie na różne dolegliwości

Przeciwzapalne oraz przeciwbakteryjne właściwości omanu wielkiego sprawiają, że napar oraz nalewka wykonane na bazie tej rośliny nadają się do wcierania w skórę przy jej podrażnieniach. Przyspieszają gojenie ran, łatwiej regenerując uszkodzone komórki. Wykazują skuteczność w leczeniu trądziku, łojotoku oraz wyprysków. Znajdują także zastosowanie w razie wystąpienia obrzęków skórnych. Te lecznicze właściwości zbawiennie działające na skórę oman wielki zawdzięcza azulenowi.   

Korzeń omanu wielkiego korzystnie wpływa na funkcjonowanie układu trawiennego

Zawarta w korzeniu omanu wielkiego inulina bardzo pozytywnie działa na mikroflorę jelit. Dzięki temu nie dochodzi do zaburzeń układu trawiennego. Poza tym zwiększa się wydzielanie żółci, a także soku trawiennego. Nalewki i napary z korzenia omanu wielkiego są polecane przy problemach z wypróżnianiem, dolegliwościami żołądkowymi, mdłościami, występowaniem biegunek, nadmiernych gazów, bólów brzucha oraz kolek jelitowych. Wykazują się także właściwościami rozkurczowymi. Ziele w medycynie ludowej stosowano również jak środek moczopędny.    

Korzeń omanu wielkiego wykazuje właściwości antyoksydacyjne 

Badania wykazały, że substancje zawarte w korzeniu omanu wielkiego działają antynowotworowo przy raku: płuc, wątroby, przełyku, okrężnicy, a także przy białaczce limfoblastycznej oraz trójnegatywnym raku piersi. Hamują wzrost komórek nowotworu skóry, a w przypadku raka piersi zapobiegają także działaniu inwazyjnemu komórek. Zapobiegają rozmnażaniu się komórek nowotworu trzustki oraz białaczki.  

Inne właściwości omanu wielkiego

• Substancje zawarte w omanie wielkim wykazują się działaniem przeciwcukrzycowym.
• Roślina działa przeciwgruźliczo.
• Jest wykorzystywany zewnętrznie przy dezynfekowaniu skóry.
• Właściwości antybakteryjne omanu wielkiego pozwalają na zwalczanie dolegliwości w przypadku infekcji dróg moczowych.
• Zalecany osobom zmagającym się z nadciśnieniem.
• Łagodzi bóle brzucha.
• Badania wykazały, że hamuje rozwój gronkowca złocistego.
• Może być wykorzystywany jako naturalny antybiotyk.
• Łagodzi dolegliwości reumatoidalnego zapalenia stawów.
• Dawniej korzeń omanu wielkiego był stosowany zewnętrznie oraz inhalacyjnie w leczeniu chorób zakaźnych, a także astmy.
• Działa rozkurczowo i minimalizuje napięcie mięśni gładkich jelit.
• Bardzo korzystnie wpływa na układ nerwowy, a w przypadku wystąpienia w nim stanów zapalnych, hamuje ich rozwój.
• Działa uspokajająco.
• Odwar z korzenia omanu wielkiego pomaga łagodzić dolegliwości intensywnych i bolesnych miesiączek.
• Działa osłonowo przy zapaleniu płuc.
• Wspomaga proces odchudzania.

To warto wiedzieć

Niektóre osoby mają uczulenie na substancje zawarte w korzeniu omanu wielkiego. Przyjmowany w nadmiarze może wywołać biegunkę, a także wymioty. W przypadku mocnego przedawkowania czasami dochodzi do paraliżu. Rośliny tej nie powinny stosować kobiety w ciąży oraz karmiące piersią. Ostrożność w spożywaniu zioła muszą zachować też osoby: o nieunormowanym ciśnieniu, cierpiące na miażdżycę, z chorobzmi serca, a także nerek.

Przepis na nalewkę z korzenia omanu wielkiego

Korzeń omanu wielkiego należy najpierw mocno rozdrobnić, tak żeby uzyskać 100 g proszku. Trzeba go zalać szklanką 40–60-proc. alkoholu. Następnie odstawiamy go do nieosłonecznionego, ciemnego pomieszczenia np. do piwnicy. Po tygodniu przed spożyciem napój należy odcedzić. Należy przyjmować pół łyżeczki kilka razy na dzień.

Nalewkę stosuje się w przypadku nieżytów i chorób układu oddechowego. Po rozcieńczeniu wodą można jej używać także zewnętrznie do przemywania skóry trądzikowej. Jest skuteczna na: wypryski, poprawę wyglądu cery, łojotoki, rany, a także owrzodzenia.