Majeranek

Majeranek to roślina, która trwale zadomowiła się w kuchni. Jest przyprawą dodawaną do: zup, sosów, roślin strączkowych i ciężkostrawnych dań mięsnych. Znalazła też miejsce w ziołolecznictwie. Wspomaga procesy trawienne, działa grzybobójczo, a wchodzący w jego skład olejek eteryczny pozytywnie wpływa na układ krążenia. Preparaty i maści na bazie tej rośliny warto stosować na katar. Jakie jeszcze właściwości posiada majeranek?      

Majeranek ogrodowy (Origanum majorana L.) określany jest jeszcze jako: „lebiodka majeranek“, a także „majoran“ oraz „mariolka“. Jest to roślina należąca do rodziny jasnotowatych. Obszarem jej pochodzenia są kraje śródziemnomorskie. Uprawiana jest w wielu regionach świata. 

Na rozgałęzionych gałęziach majeranku występują małe liście. Kwiaty są koloru białego przechodzącego w róż. Nasiona wydzielają specyficzny korzenny aromat. Majeranek można suszyć. Służy do przyprawiania potraw mięsnych i farszu, a także zup, np.: grochówki, fasolowej, flaków, żurku, a także kapusty. Dodaje się go także do różnego rodzaju sosów i  sałatek warzywnych, jak również kiełbas oraz stosuje do nadawania smaku np. octu. Olejek z majeranku wykorzystuje się przy produkcji likierów. Roślina jest także składnikiem wyrobów przeznaczonych do higieny i pielęgnacji ciała.  Ziele ma właściwości lecznicze.   

 
Składniki lebiodki majeranku

Majeranek ogrodowy zawiera witaminy: A, B1, B2 oraz C. Na korzystne dla organizmu ludzkiego właściwości mają wpływ biopierwiastki: żelazo, wapń, magnez, potas, fosfor, mangan, a także cynk. W majeranku występuje spora ilość olejku eterycznego, w którego skład wchodzą: terpinen, sabinen,  terpinenol, kamfora, terpineol, linalol oraz borneol. Nie brakuje również: alkoholi, flawonoidów, seskwiterpenów, fenoli (karwakrol), terpenów (eugenol) garbników, rutyny, a także goryczy. Są też kwasy: ursolowy oraz oeanolowy.    

Majeranek wspomaga proces trawienia i jest skutecznym środkiem na choroby układu pokarmowego

 
Majeranek od dawna jest stosowany do przyprawiania potraw ciężkostrawnych i wywołujących wzdęcia. Dzięki właściwościom wiatropędnym i rozkurczowym zmniejsza dolegliwości żołądkowe i bóle brzucha, a także fermentację. Przyjmowany profilaktycznie również zabezpiecza przed ich wystąpieniem. Działa pobudzająco na soki żołądkowe, ułatwiając trawienie. Jest zalecany przy chorobie wrzodowej dwunastnicy, a także nieżycie żołądka. Napary z majeranku warto spożywać w przypadku wystąpienia biegunki. Ziele jest polecane na zgagę oraz na przyspieszenie metabolizmu. Majeranek doskonale nadaje się do przyprawiania potraw, które wzmagają wzdęcia, dlatego jest nieodłącznym dodatkiem do  zupy grochowej.

Substancje zawarte w roślinie działając żółciopędnie i przyspieszając metabolizm, pomagają we właściwym wypróżnianiu i wpływają na lepszą pracę jelit oraz prawidłowe trawienie. Dzięki temu ziele może być stosowane przez osoby, które chcą zrzucić zbędne kilogramy lub zależy im na tym, żeby nie przytyć.  

Majeranek a cukrzyca

Badacze z Uniwersytetu w Illinois w branżowym piśmie opublikowali badania dotyczące zastosowań ziół w walce z cukrzycą. Jedną z roślin, którą testowano, był majeranek. Okazało się, że blokuje enzymy, które odpowiadają za produkcję insuliny. Ziele wykazało się właściwościami jakimi charakteryzują się leki stosowane przez diabetyków.  

   
Majeranek ogrodowy na infekcje dróg oddechowych

Jednym ze składników majeranku jest olejek eteryczny. Zawarte w nim substancje mają właściwości wspomagające leczenie nieżytów górnych dróg oddechowych. Inhalacje z dodatkiem olejku wpływają na zmniejszenie obrzęku błony śluzowej nosa. Niwelują też przekrwienia i łagodzą dolegliwości związane z przeziębieniem i grypą. Po takich zabiegach oddychanie jest łatwiejsze, a katar mniej męczący. Inhalacje z dodatkiem majeranku łagodzą też kaszel i działają wykrztuśnie. Ziele występuje jako składnik maści przeznaczonej do zmniejszania stanów zapalnych nosa.  Substancje zawarte w majeranku skutecznie zwalczają bakterie i wirusy. Wykazują również właściwości przeciwgrzybicze. Spożywając majeranek, np. w postaci naparów, lub stosując z nich płukanki jamy ustnej, łatwiej jest wyleczyć się z przeziębienia, grypy, zapalenia zatok i innych infekcji dróg oddechowych. Oprócz tego, że przechodzi kaszel i katar, to jeszcze można się uporać z bólem gardła.    

Olejek eteryczny zawarty w majeranku korzystnie działa na zdrowie

Wykazano, że substancje zawarte w olejku majerankowym mają właściwości prozdrowotne.  Działają przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie, dlatego mogą leczyć zmiany skórne, takie jak wypryski i trądzik. Zwalczają drobnoustroje, działając antyseptycznie. Co więcej, olejek z majeranku stosuje się także do kąpieli oraz inhalacji w sesjach aromaterapeutycznych. Działa on uspokajająco, odpręża i łagodzi objawy stresu.

Majeranek ogrodowy skutecznie zwalcza wolne rodniki

Majeranek zawiera substancje, które mają właściwości przeciwutleniające. Badania przeprowadzone w Akademii Morskiej w Gdyni wykazały, że ekstrakty ziela mają ok. 80-proc. zdolność zmiatania rodnika DPPH. Poza tym olejek majerankowy wykazuje się hamowaniem namnażania komórek rakowych, czyli właściwościami antyproliferacyjnymi, zapobiega przerzutom i dalszemu rozwojowi choroby nowotworowej. Wykazano, że dotyczy to przede wszystkim nowotworów wątroby, piersi, a także jajnika.  

Właściwości antyoksydacyjne majeranku powodują hamowanie procesów starzenia się organizmu. Niwelują stany zapalne, wspomagają funkcjonowanie układu immunologicznego, a także zapobiegają wielu groźnym chorobom.      

Dodatkowe korzyści płynące ze spożywania majeranku

•    Lebiodka majeranek obniża poziom cukru we krwi.
•    Ziele wykazuje się działaniem ochronnym na komórki wątroby, dlatego warto, żeby było spożywane przez osoby cierpiące na dolegliwości i schorzenia tego ważnego organu.
•    Na bazie majeranku można przygotować aromatyczną herbatę, która doskonale działa na uspokojenie i koi nerwy.
•    Majeranek to skuteczny środek przeciwzapalny.
•    Roślinę tę stosuje się w maściach przeznaczonych do łagodzenia objawów schorzeń reumatycznych. 
•    Napar z majeranku można stosować zewnętrznie. Zalecany jest na: urazy, stłuczenia i obrzęki, a także na rany oraz choroby skórne.
•    Olejek eteryczny wchodzący w skład majeranku korzystnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy. Może zapobiegać miażdżycy, zabezpiecza naczynia krwionośne przed uszkodzeniami, a czerwone krwinki przez sklejaniem się ze sobą.   

To warto wiedzieć

Wystawianie na słońce skóry natartej maścią majeranku może doprowadzić do podrażnień. Nie należy przesadzać z podażą ziela. Szczególną ostrożność powinny zachować kobiety będące w ciąży oraz karmiące piersią.    

Opracował Jarosław Cieśla