Kurcze mięśni

Kurcze mięśni (uwaga, nie mylić ze skurczami) to nagłe, mimowolne i niekontrolowane naprężenia mięśni – głównie łydek i stóp. Charakterystyczne są także: kurcze mięśni karku, mięśni grzbietu lub mięśni stawu nadgarstkowo-promieniowego i stawów śródręczno-paliczkowych.

Często się pojawiają u osób ćwiczących, uprawiających jakiś sport czy gimnastykę, ale również kurcze mięśni występują u osób wiodących siedzący tryb życia lub u kobiet w ciąży. Częstotliwość kurczów mięśni zwiększa się po 50 r.ż.

Wyróżnia się kurcze o nieznanej etiologii (kurcze idiopatyczne), mogą też one jako objawy i powikłania towarzyszyć schorzeniom (bolesne i nadmierne kurcze mięśni). Najczęstszym jednak powodem kurczów są zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej. Dlatego, szczególnie w porze letniej, wakacyjnej, powinniśmy szczególnie dbać o mądre nawadnianie organizmu i picie izotoników. Kurcze mogą się pojawiać na skutek różnych czynników, np. z powodu niedotlenienia, stresu czy przemęczenia.

Jak rozpoznać kurcze mięśni?

Kurcze mięśni mogą się objawić silnym wygięciem stopy i palców u stóp, taki napad trwać może od kilku sekund do kilku minut, jednak, gdy kurcz mija, może pozostać ból mięśnia utrzymujący się nawet przez kilka godzin. Większość osób doświadcza kurczów w nocy.

Kurcz może być reakcją obronną organizmu na podrażnienie mięśni w okolicy złamania – może się pojawić tuż po urazie kości lub stawu. Do kurczu mięśni może dojść także w przypadku uszkodzenia nerwu unerwiającego dany mięsień.

Należy jednak rozróżnić i ustalić powód kurczów mięśni. Jeśli towarzyszy im sztywność mięśni, niedowład, osłabienie, bóle czy drżenie, należy skonsultować te objawy z lekarzem, bowiem czasami można podejrzewać zaburzenia neurologiczne (np. neuropatię, chorobę Parkinsona), cukrzycę, zaburzenia hormonalne (np. niedoczynność tarczycy) lub niewydolność żylną.

Bolesne kurcze mięśni mogą być pierwszą manifestacją różnych chorób, a wykryte odpowiednio wcześnie, mogą zostać opanowane odpowiednim leczeniem.

Co może pomóc w likwidacji kurczów

Na nagły kurcz mięśni zaradzić może skierowanie na niego strumienia gorącej wody lub masaż z użyciem lodu. By zapobiec nawracającym kurczom, warto regularnie, codziennie ćwiczyć oraz rozciągać mięśnie nóg (stretching) przed udaniem się na spoczynek. Zdecydowanie powinno się zapobiegać odwodnieniu, starając się wypijać odpowiednią ilość wody z odrobiną soli kłodawskiej w ciągu dnia.

Co może doradzić farmaceuta?

W likwidacji kurczów sprawdzą się witaminy z grupy B przyjmowane trzy razy dziennie. Witaminy zmniejszają częstotliwość kurczów, poprawiając przewodnictwo nerwowe. Pomocna będzie także witamina E zażywana przed snem.

Można też sięgnąć po magnez w następujących formach: mleczan, cytrynian lub jabłczan magnezu.


Opracowała Agata Majcher

Bibliografia:
Leki pierwszego wyboru, Wydawnictwo Farmaceutyczne; pod red. K. Tuszyńskiego, Warszawa 2020.