Kości

Kościec (lub szkielet) zbudowany z kości, chrząstek, stawów i więzadeł, a to stanowi rusztowanie naszych ciał. Jest miejscem przyczepu dla mięśni, ochrania narządy wewnętrzne. Kości są także siedliskiem szpiku, którego zadaniem jest wytwarzanie krwinek czerwonych i białych. Wiele kości pełni funkcje dźwigni, do których przymocowane są mięśnie umożliwiające poruszanie się. Niektóre kości tworzą osłony dla wielu narządów, na przykład kręgosłup chroni rdzeń kręgowy, a czaszka – znajdujące się w jej jamie mózgowie oraz oczy w oczodołach.

Budowa kości

Kość zbudowana jest głównie z tkanki kostnej, która, w zależności od układu blaszek kostnych, tworzy:

• Istotę zbitą – występuje zawsze na powierzchni kości. Zbudowana jest z blaszek kostnych, zwanych „osteonami”. W środku osteonu biegnie kanał, do którego z okostnej kanałami poprzecznymi dochodzą naczynia krwionośne.
• Istotę gąbczastą – również zbudowaną z blaszek kostnych, z tymże tworzą ją grube beleczki lub różnokształtne bryły. Przestrzenie między beleczkami wypełnia szpik kostny.

Skład kości

Kość składa się z wody, różnego rodzaju soli wapniowych nadających kościom siłę i wytrzymałość oraz związków organicznych, dzięki którym kości są sprężyste i elastyczne.

Kształt kości

U człowieka dorosłego szkielet składa się z około 206 kości, które dzieli się na kilka grup:

• Kości długie, (np. kość udowa, ramienna) – składają się z części środkowej – trzonu, oraz dwóch nasad, czyli końców (końca górnego i dolnego). Trzon zbudowany jest z okostnej, grubej warstwy istoty zbitej, wyściółki jamy szpikowej oraz z jamy szpikowej wypełnionej szpikiem kostnym.
• Kości krótkie, np. kości nadgarstka.
• Kości płaskie, (np. kości czaszki, kości ciemieniowe, mostek, łopatka). Zbudowane są dwóch warstw istoty zbitej. Między nimi znajduje się istota gąbczasta, wypełniona szpikiem kostnym. Kości płaskie mają kształt szerokich, powyginanych cienkich płyt, np. kości ciemieniowe, mostek, łopatki.
• Kości różnokształtne to na przykład kręgi.

Połączenie kości

Poszczególne kości wyróżniają się różnym stopniem ruchomości, co uzależnione jest od tego, w jaki sposób są one połączone między sobą. Wyróżnia się:

POŁĄCZENIA ŚCISŁE:

• więzozrosty, do których zalicza się: więzadła, szwy i wklinowanie;
• chrząstkozrosty: chrząstki włókniste lub szkliste,
• kościozrosty: połączenia powstałe na skutek skostnienia więzozrostu lub chrząstkozrostu.

Połączenia półścisłe i połączenia ruchome tworzą stawy. Elementy te z zewnątrz otacza torebka stawowa składająca się z zewnętrznej warstwy włóknistej wewnętrznej warstwy maziowej wydzielającej lepką ciecz o nazwie maź stawowa.

W stawach wyróżnia się także struktury pomocnicze, do których zalicza się: krążki stawowe, obrąbki stawowe, łąkotki stawowe, więzadła i kaletki maziowe.

Opracowała Agata Majcher