Joga dla większej świadomości własnego ciała

Joga większości osób kojarzy się z wykonywaniem ewolucyjnych ćwiczeń, Indiami i wewnętrznym spokojem. Aktywność ta staje się coraz bardziej popularna ze względu na korzyści jakie przynosi. Nie tylko wzmacnia i uelastycznia mięśnie. Jest też swego rodzaju terapią dla ducha. Wycisza, odpręża, pozwala bardziej się skupić i lepiej poznać samego siebie.   

Gdy wypowiadamy wyraz „joga“, to głównie mamy na myśli ćwiczenia ruchowe, jak również umysłowe, gdzie istotną funkcję pełni sposób miarowego oddychania. W rzeczywistości jest to jeden z systemów filozofii indyjskiej. Opiera się on na relacji i związkach ciała oraz umysłu. Trening fizyczny i medytacje, a także dostosowanie się do określonych zasad postępowania etycznego mają pozwolić na pełną kontrolę życia i doprowadzić do poznania natury rzeczywistości.  

Współcześnie w świecie zachodnim joga jest utożsamiana przede wszystkim z systemem ćwiczeń, które prowadzą do lepszej formy i zdrowia zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Wiele osób uprawia ją dla podniesienia swojej sprawności, uelastycznienia mięśni i umysłowego spokoju. Sportowcy często korzystają z jogi, traktując poszczególne pozycje jako element rozciągania.   

Jogę ćwiczy się na macie boso lub w skarpetkach. To daje poczucie nieskrępowania i pozwala poczuć podłoże. Stopa układa się w sposób naturalny. Krew swobodnie przepływa, a skóra odczuwa każdy bodziec. Mięśnie i ścięgna łatwiej uaktywniają się do pracy. Refleksy, czyli receptory umieszczone na stopie, poprzez nawet niewielki ucisk powodują, że zaczynają działać połączenia z różnymi częściami i organami naszego ciała. Może mieć to znaczący wpływ na poprawę ukrwienia skóry oraz optymalizację stanu zdrowia. Stając na jednej nodze, poznajemy nasze ciało, zauważamy, jak stopa zachowuje się bez obuwia, jak musimy się wysilić, żeby zachować równowagę, odpowiednio na niej balansując. Poznajemy swoje możliwości i wpływamy na ograniczenia. Stajemy się bardziej świadomi własnego ciała.  

Joga pozwala na poszerzanie granic naszych możliwości. Ćwiczenia powodują, że nasze mięśnie się rozciągają. Są stymulowane do ruchów, których na co dzień nie wykonujemy, a przecież w różnych sytuacjach życiowych bardzo mogą się przydać. Przyzwyczailiśmy się do komfortu, siedzącego stylu życia i tego, że wszystko mamy w zasięgu ręki i nie musimy zbytnio wysilać swojego ciała. W ten sposób zatracamy świadomość, do czego jest zdolne. Praktyka jogi może nam to przypomnieć i dać możliwość poczuć każdy mięsień naszego ciała.  
Pozycje, które wykonuje się w trakcie ćwiczeń, nazywane są asanami, co oznacza ,,siedzenie“. Przyjmuje się pozy, które mają być wygodne, komfortowe, chociaż niektóre z nich wydają się początkowo bardzo skomplikowane. Jednak wraz z nabraniem doświadczenia i wprawy okazuje się, że są do wykonania praktycznie przez każdego adepta tej sztuki. Liczą się: systematyczny trening, cierpliwość i wyćwiczenie odpowiedniej techniki. W ten sposób zwiększa się również świadomość naszych możliwości.  

Joga pozwala na rozumienie własnego ciała. Cierpliwe wykonywanie pozycji po pewnym czasie procentuje większym zakresem ruchu i lepszą mobilnością. Zdajemy sobie sprawę z tego, że wykonując systematyczne ćwiczenia robimy postępy, nasze ciało, może więcej niż nam się wydawało. To również świetna lekcja równowagi i harmonii na płaszczyźnie fizycznej, a także psychicznej oraz duchowej. Ucząc się oddychania zaczynamy mieć większą kontrolę nad ciałem, jak też umysłem. Spokój i opanowanie zaczyna pozytywnie na nas wpływać. Joga poprawia funkcjonowanie wątroby, układu trawiennego i krążenia, czy też nerek, Zaleca się wykonywanie asan w przypadku bezpłodności, a także dolegliwości określanych jako korzonki.

Jedną z pozycji, która uczy utrzymania równowagi, a jednocześnie pokazuje, że wyćwiczone ciało wiele może, jest Vrksasana. Opanować ją można wykazując się cierpliwością i stabilnością emocjonalną. To pozycja drzewa. Należy stanąć na macie w pozycji wyprostowanej, ręce opuścić wzdłuż tułowia. Następnie uginając np. lewą nogę, opieramy stopę na boku uda prawej, która jest  wyprostowana. Ręce przenosimy w górę i łączymy je nad głową składając jak do modlitwy. Ściągamy barki, plecy są proste, patrzymy przed siebie starając się utkwić wzrok w jednym punkcie, co ma pomóc utrzymać równowagę. Stopy nogi ugiętej nie kładziemy na kolanie, tylko umieszczamy ją jak najwyżej przy pachwinie. Oddychamy miarowo, spokojnie. Staramy się wytrzymać tak 60 sekund. Następnie powoli opuszczamy nogę na matę, a ręce wzdłuż tułowia i po chwili wykonujemy ćwiczenie na drugą nogę.    

 
Vrksasana przede wszystkim uczy stabilizacji pozycji. Działa też na mięśnie nóg, które stają się mocniejsze. To także doskonałe ćwiczenie rozciągające.

Pozycją jogi, która dodaje dużo energii, a także korzystnie wpływa na układ trawienny oraz niweluje bóle pleców jest Ardha Matsyendrasana. Pozwala na rozciąganie okolic szyi, ramion oraz bioder. Polecana jest kobietom na dolegliwości w czasie miesiączki. Jest określana jako  ,,pół pozycja skrętu mędrca Matsyendra".

Należy usiąść na macie z wyprostowanymi przed sobą nogami. Plecy są proste, a dłonie oparte na podłożu za biodrami. Następnie uginamy w kolanie obie nogi. Lewą opieramy udem na macie, a stopę układamy przy prawym biodrze. Prawą stopę przekładamy nad leżącym udem lewej i stawiamy na podłożu. Prawe kolano jest skierowane w górę, a prawa dłoń znajduje się za pośladkiem z tej samej strony. Mocno dociskamy ją do maty. Lewy łokieć umieszczamy za prawym kolanem z zewnętrznej strony uda. Robimy wydech i skręcamy tułów w kierunku prawego uda. Plecy są proste, łopatki ściągnięte, tułów wyciągany ku górze, a głowa jest kierowana w prawo. Oddychamy miarowo, a przy każdym wydechu wykręcamy się jak najbardziej możemy. Początkujące osoby mogą wytrzymać w tej pozycji 30 sekund, a bardziej doświadczone do 60 sekund. Po tym czasie wykonujemy wydech, rozluźniamy mięśnie, a następnie robimy ćwiczenie na przeciwną stronę.

To warto wiedzieć

Niektóre asany nie są wskazane osobom zmagającym się z osteoporozą oraz uszkodzeniami i schorzeniami kręgosłupa. Jeśli ktoś skarży się na bóle zawsze występujące po praktykach jogi powinien skonsultować się z fizjoterapeutą.

Opracował Jarosław Cieśla