Jak wspomóc zdrowie seniorów

Starzenie się jest nieuchronnym procesem zachodzącym od momentu naszych urodzin. Wielokrotnie mogliśmy słyszeć, a nawet sami mówić, że PESEL nie determinuje tego, na ile lat się czujemy. Albo że: „my to jesteśmy wiecznie młodzi, mamy 18 lat plus VAT, plus cło”. I rzeczywiście, można być starcem za młodu lub młodzieńcem na starość.

Na to, na ile lat się czujemy, wpływ ma wiele czynników, na przykład takich: pogoda ducha, przebyte doświadczenia, traumy bądź całe lata w beztrosce, choroby zostawiające blizny nie tylko na ciele, ale też na duszy. A także to, jak sobie na co dzień radzimy ze stresem, z troskami dnia codziennego. Wpływ na postęp starzenia ma również fakt, czym się na co dzień karmimy i czy pamiętamy o naturalnych antyoksydantach. Czy przez lata zatruwamy się używkami. Dbamy o dobre relacje z otoczeniem, osobami najbliższymi. Pracujemy nad własnym rozwojem i czy jesteśmy aktywni fizycznie oraz czy jesteśmy spełnieni i szczęśliwi.

Na każdym etapie życia warto robić podobne podsumowania, taki bilans zysków, strat oraz postanowień, jak jeszcze można udoskonalić swoje zdrowie i całe życie.

Kilkanaście lat temu, kiedy wędrowałam po Alpach, pozytywnie zaskoczył mnie widok francuskich, szczupłych seniorek w dżinsach, z krótkimi, niefarbowanymi włosami, a niektóre miały nawet tatuaż. Były radosne, pełne wigoru, w spojrzeniu widać było zadowolenie, poruszały się zwinnie, nie siedziały w miejscu. Od kiedy Polska jest członkiem Unii Europejskiej przez te wszystkie lata wiele się u nas zmieniło i obraz stereotypowej „babci” nie przedstawia typowej babuleńki w chustce i w długiej spódnicy. Polskie seniorki (i seniorzy) to często osoby aktywnie spędzające czas, podróżujące, ciekawe świata, świadome, może nawet nieco zbuntowane, a czasami rozpoczynające życie na nowo.

Błędy młodości

Młodzi z wielu tarapatów wychodzą niemal bez szwanku, ich komórki szybko się regenerują. Upadek na rowerze będzie miał inne konsekwencje u nastolatka, a inne u 60-latka. Również całonocna impreza zaprawiana alkoholem i przyprawiana śmieciowym jedzeniem będzie dużym wyzwaniem dla seniorów, a igraszką dla 20-latków.

Młody wiek to czas eksperymentów, człowiek wiele razy się sparzy, popróbuje tego czy tamtego. Mówi się, że „młodość musi się wyszaleć” i tkwi w tym powiedzeniu jakaś magia – bo lepiej, gdy bezsenne noce spędzone „na nauce” przypadną na lata młodzieńcze, kiedy organizm jeszcze wiele zniesie, by potem móc się ogrzewać w blasku wspomnień: „aż wstyd pomyśleć, co ja za młodu wyczyniałem/wyczyniałam”. Młodość to chwilowy przywilej – im więcej w tym okresie się nauczymy, przyswoimy, jakie nabędziemy nawyki – te wszystkie doświadczenia będą rzutowały na nasze dalsze lata.

Młodzi powinni „szaleć”, ale z rozwagą. Czy młoda osoba wiele zastanawia się nad tym, jak jej większość wytatuowanego ciała będzie wyglądała na starość albo czy noszenie szpilek przez kobiety wyjdzie im na dobre? Czy też wychwyci moment, kiedy palenie papierosów nie jest chwilowym eksperymentem, ale przerodzi się w nałóg? Jak to wszystko, co robimy w młodości wpłynie na nas w dłuższej perspektywie? Błędy młodości mogą rzutować na nasze dalsze zdrowie, jednak co się stało, to się nie odstanie, a nawarzone piwko trzeba będzie w końcu wypić.

W drodze do długowieczności

Małymi krokami, na przekór wszystkiemu, niezależnie od etapu życia i doświadczeń, dążmy do zmaksymalizowania naszej długowieczności. Na pewno od różnych osób uzależnionych od nikotyny mogliśmy usłyszeć, że: „na coś trzeba umrzeć”. Jest jednak różnica w tym, w jaki sposób dojdzie do tej ostateczności. Czy będzie to długi i bolesny proces, czy może odwrotnie… Warto przez całe życie starać się wypracowywać indywidualny dla siebie, ale zdrowy, model życia.

W wieku senioralnym (lecz jaki to wiek? – chyba jako jego wyznacznik można przyjąć czas, w którym przechodzimy na emeryturę) zachodzą pewne procesy typowe dla tego okresu, zatem dobrze jest być czujnym, wiedzieć, czego można się spodziewać, jakimi drogami dążyć do długowieczności.

Typowe zmiany związane ze starzeniem się organizmu

U różnych ludzi proces starzenia wygląda inaczej, przebiega z różną intensywnością, jednak można wyszczególnić pewne cechy wspólne.

•    Spadek wrażliwości na bodźce smakowe. Braki w uzębieniu mogą wpłynąć na zaniechanie spożywania dotychczas lubianych potraw. Pogorszenie możliwości dokładnego przeżuwania może wywołać spadek odczuwania przyjemności ze spożywania potraw oraz zaburzyć rozróżnianie smaków. Apetyt jest mniejszy, a porcje zjadanego pokarmu też są mniejsze. Konsekwencją może być nieuświadomione głodzenie się, przyswajanie mniejszej ilości składników odżywczych, co w rezultacie będzie się przekładało na pogorszenie pracy organów trawiennych.
•    W obszarze pracy układu trawiennego pogorszeniu ulega wchłanianie witamin (szczególnie B12) oraz minerałów: żelazo, wapń, magnez, potas. Mogą też ujawnić się nietolerancje pokarmowe, z których najczęstszą jest nietolerancja laktozy.
•    Seniorzy mogą nie odczuwać potrzeby nawadniania organizmu, słabiej odczuwają pragnienie, przez co rzadziej piją. Wpływa to na zaburzenie gospodarki wodno-elektrolitowej, co podwyższa ryzyko wystąpienia chorób związanych ze zwyrodnieniem stawów (np. dna moczanowa). Niedobór płynów ogranicza też wchłanianie witamin rozpuszczalnych w wodzie, np. witamin z grupy B czy witaminy C, obniża także sprawność umysłową.
•    Wraz z wiekiem spada produkcja kolagenu, czego efektem jest mniejsza elastyczność mięśni, stawów i ścięgien. Aby chrząstki stawowe (chondrocyty) pracowały wydajnie, powinniśmy starać się dbać o regularną aktywność fizyczną oraz dbać o właściwą wagę ciała. Z czasem chondrocyty ulegają coraz większej degeneracji, zwiększając ryzyko upadków i złamań. Wraz z postępującym czasem naszego „przebiegu” dochodzi do pogorszenia motoryki i narastających problemów z poruszaniem się.
•    W procesie starzenia przepływ krwi jest coraz trudniejszy, a naczynia tętnicze tracą dawną sprężystość. Serce pompuje krew coraz wolniej, utrudniając swobodny przepływ krwi do mózgu, zwiększając ryzyko niedotlenienia narządów, powodując zawał mięśnia sercowego, udar mózgu, paraliż kończyn czy zaburzenia mowy i równowagi. Ruch i aktywność na świeżym powietrzu, spacery po lesie powinny być nieodłącznymi czynnościami dnia codziennego.
•    Z biegiem lat mogą szwankować procesy myślowe oraz pogarszać się pamięć i koncentracja. Seniorzy powinni dążyć do utrzymania tych procesów w jak najlepszym stanie, nie tylko ćwicząc szare komórki pobudzając je do aktywności, ale także spożywając regularnie oleje omega-3.

Jak wspomóc zdrowie seniorów suplementacją

Suplementy mogą pomóc w zachowaniu dobrej formy na długie lata. Jednak warto pamiętać, że żadna tabletka nie zastąpi ruchu, zdrowej diety czy trzymania prawidłowej wagi ciała.

Kwasy tłuszczowe omega-3

Są to niezbędne kwasy pełniące wiele istotnych funkcji dla zachowania naszego zdrowia. Kwasy omega-3 znajdują się m.in. w tłustych rybach, jednak ze względu na skażenie oceanów i mórz, sięgając po morskie skarby, musielibyśmy mieć pewność, że jest to żywność czysta, bez zawartości rtęci czy innych metali ciężkich. Z pomocą przychodzą standaryzowane suplementy omega-3, niezawierające toksyn. Kwasy omega-3 są prawdziwym wsparciem dla seniorów i nie tylko dla nich. Poprawiają pracę układu sercowo-naczyniowego, regulują ciśnienie tętnicze krwi, zmniejszają poziom trójglicerydów i ryzyko zawału mięśnia sercowego oraz udaru mózgu, jak również zmniejszają ryzyko nagłej śmierci sercowej u osób z chorobami serca.

Kolagen

Nazwa „kolagen” pochodzi od dwóch greckich słów colla, czyli „klej“ oraz gennao – „rodzić“. Kolagen więc „skleja” komórki tkanki łącznej, utrzymując w spójności niemal wszystkie tkanki ludzkie i zwierzęce występujące w skórze, w ścięgnach, w chrząstce, w kościach, w zębach, w ścianach naczyń krwionośnych czy w błonach wewnątrzustrojowych. Jest to jego najważniejsza rola. Kolagen odgrywa też ważną rolę w rozwoju narządów, naprawie tkanek oraz w procesie gojenia ran. Jest ważnym składnikiem odżywczym w okresie rekonwalescencji lub po operacji, gdyż przyspiesza gojenie się blizn. Korzyści z kolagenu są nie do przecenienia: uczestniczą w prawidłowej budowie tkanki chrzęstnej w stawach, wzmacniają naczynia krwionośne, zapewniają elastyczność skóry i pomagają kościom wytrzymać większe obciążenia. Decydując się na suplementację kolagenem, pamiętaj, że jego przyswajalność i lepszą syntezę zwiększają witaminy: A, C i E oraz miedź. Kolagen zużywa się wraz z wiekiem na skutek stresu, zbyt intensywnego wysiłku fizycznego, zbyt długiego opalania się na słońcu, oddziaływania toksyn czy wolnych rodników, dlatego też kolagen powinien być na bieżąco uzupełniany.

Mumio

Interesującym suplementem wspierającym zdrowie seniorów może być mumio, rzadko spotykana, smolista, ciemna substancja naturalna odkładająca się w formie stalaktytów skalnych w górskich jaskiniach i grotach. Jest ona wykorzystywana w medycynie naturalnej od ok. 4000 lat. Stare przysłowie wschodnie głosi: „Tylko mumio ratuje od śmierci”.

Mumio stosuje się w leczeniu wielu dolegliwości i zapobieganiu im, ale najczęściej opisywaną przez badaczy właściwością leczniczą mumio jest wsparcie układu ruchu. Ta cenna, smolista substancja daje szansę na szybkie zrośnięcie się kości, sprzyja szybkiemu gojeniu się ran, pomaga nawet przy trudnych lub głębokich poparzeniach. Likwiduje ból, obrzęki, stany zapalne, skraca czas regeneracji. Mumio wykazuje właściwości bakteriobójcze, stąd m.in. wynika taka skuteczność w leczeniu ran czy w zakażeniach dróg moczowych.
 
W ajurwedzie mumio uważane jest za środek opóźniający procesy starzenia, jest pomocne w walce z otyłością, przeciwdziała cukrzycy i chorobom układu pokarmowego, a nawet nowotworom. W składzie mumio znajdują się: aminokwasy, witaminy z grupy B, kwasy (np. huminowy lub fulwowy), pozostałości organiczne (np. szczątki roślin lub grzybów), polifenole czy sole mineralne. Kwas fulwowy to aktywny składnik mumio, naturalna substancja humusowa, związek obecny w próchnicy glebowej lub kompoście. Dostarcza niezbędnych składników odżywczych roślinom i grzybom. Uważa się, że za wiele leczniczych właściwości mumio w dużej mierze odpowiada właśnie kwas fulwowy.


Wszystkim naszym Czytelnikom w wieku senioralnym życzymy dużo zdrowia, radości, aktywności oraz spełnienia marzeń, celów i planów. Dbajcie o siebie i… wszystkiego dobrego!



Opracowanie Agata Majcher