Hydrolaty w codziennej pielęgnacji skóry i włosów

Hydrolat, zwany również wodą kwiatową lub wodą roślinną, to produkt uboczny powstający podczas procesu destylacji parowej roślin w celu uzyskania olejków eterycznych. Jest to aromatyczna woda zawierająca rozpuszczalne w wodzie składniki roślinne oraz drobną frakcję olejku eterycznego. Hydrolaty mają wszechstronne działanie, a dzięki swej delikatnej naturze są bezpieczne dla delikatnej skóry dzieci czy kobiet w ciąży. Dobrze tolerowane są przez skórę oraz błony śluzowe, co pozwala na ich szerokie zastosowanie – od aromatyzowania wody czy herbaty, po urozmaicenie kąpieli.

Natura hydrolatów roślinnych

Hydrolaty wydzielają delikatny, ale skoncentrowany aromat, który jest zwykle lżejszy niż woń odpowiadającego mu olejku eterycznego. Wody kwiatowe są łagodne i mogą być stosowane bezpośrednio na skórę, do płukania, jako dodatek do kąpieli czy też jako składnik kosmetyków. Tego nie można powiedzieć o olejkach, które bezpośrednio nałożone na skórę muszą wcześnie być rozprowadzone w tłuszczu bazowym.

Hydrolaty mają różne właściwości, w zależności od rośliny, z której pochodzą. Mają te same składniki aktywne co olejki eteryczne, tyle że w znacznie mniejszym stężeniu. Przykładowo, hydrolat z lawendy jest znany ze swoich właściwości kojących, natomiast hydrolat z róży działa nawilżająco i regenerująco. Dzięki swoim właściwościom hydrolaty znalazły zastosowanie w kosmetyce, aromaterapii oraz fitoterapii.

Jednym z atutów hydrolatu jest jego znacznie bardziej przystępna cena w stosunku do niektórych olejków eterycznych. Dla przykładu, 10 ml olejku różanego może kosztować ok. 40 zł, podczas gdy za tę samą cenę można nabyć aż 100 ml hydrolatu różanego. Warto podkreślić, że róża jest mniej wydajna niż np. lawenda – aby otrzymać 1 litr olejku eterycznego, potrzeba aż około 4 ton płatków. Z kolei hydrolaty z kwiatów pomarańczy czy melisy prezentują się cenowo korzystniej w porównaniu z odpowiadającymi im olejkami.

Sposoby wykorzystania hydrolatu:

• jako tonik do codziennej pielęgnacji twarzy – można spryskiwać twarz lub aplikować za pomocą wacika;
• w produkcji domowych kosmetyków – na przykład jako fazę wodną do tworzenia kremów;
• jako środek łagodzący po goleniu lub depilacji;
• do rozcieńczania szamponów, aby złagodzić ich działanie;
• może być składnikiem płukanek do włosów;
• do przygotowywania peelingów i maseczek w proszku;
• dodany do kremu nie zatyka porów;
• może służyć do rozcieńczania różnych kosmetyków.

Jak powstaje hydrolat

Podczas procesu destylacji powstaje para wodna, która kierowana jest do zbiornika zawierającego materiał roślinny. W tym miejscu para wzbogacana jest w związki aromatyczne wydobyte z roślin. Następnie skrapla się ona na wewnętrznych powierzchniach wężownicy schładzanej przez wodę. W efekcie tego procesu tworzy się olejek eteryczny unoszący się nad hydrolatem. Hydrolat ma mleczny wygląd, co tłumaczy jego nazwę pochodzącą od słów „hydro” (woda) i „lat” (mleko). Jego charakterystyczny zapach pochodzi od wody używanej w procesie destylacji do ekstrakcji aromatycznych związków z roślin. Po skropleniu hydrolat zawiera rozproszoną frakcję olejku eterycznego w stężeniach od 0,05 proc. do 1 proc., a także składniki rozpuszczalne w wodzie, będące odzwierciedleniem właściwości rośliny bazowej.

Hydrolaty są bogate w składniki roślinne, co sprawia, że stanowią doskonały środek do pielęgnacji skóry. Na rynku dostępna jest szeroka gama tych produktów, z których każdy przeznaczony jest do innego rodzaju cery. Mają one konsystencję zbliżoną do wody oraz pH harmonizujące z naturalnym odczynem skóry. Choć aromat hydrolatów jest subtelniejszy niż ich olejkowych odpowiedników, z racji obecności dodatkowych substancji roślinnych, ich bukiet zapachowy może niekiedy zaskakiwać i różnić się od aromatu olejku eterycznego.

W przeciwieństwie do olejków, hydrolaty nie wykazują tak intensywnego działania antybakteryjnego, co czyni je bardziej podatnymi na psucie. Dlatego, by zachować ich świeżość, często są one konserwowane niewielką ilością specjalnych substancji utrwalających lub alkoholu. Dla najlepszego efektu warto wybrać chłodne miejsce do ich przechowywania.