Helioterapia, czyli leczenie słońcem

Kiedy jest pochmurno, czy też pada deszcz, wtedy nie mamy ochoty na przebywanie poza własnym mieszkaniem. Natomiast gdy tylko słońce wyjdzie zza chmur, od razu poprawia się humor i wyjście na świeże powietrze sprawia nam dużą przyjemność.

Umiarkowane wystawianie ciała na działanie promieni słonecznych jest korzystne dla organizmu i cieszy się wielką popularnością. Przynosi ulgę przy niektórych chorobach skórnych, a także pomaga się zrelaksować. Leczenie słońcem, czyli helioterapia, jest zalecane na różne dolegliwości już od  ponad 100 lat.

Czym jest helioterapia?

Leczenie światłem określa się jako: „fototerapię", „światłoterapię" oraz „światłolecznictwo". W aktynoterapii korzysta się ze sztucznych źródeł światła, natomiast w helioterapii – z naturalnych. Twórcą tej metody jest urodzony na Wyspach Owczych lekarz Niels Ryberg Finsen (1860 r.–1904 r.). Był on pomysłodawcą utworzenia w Kopenhadze pracowni medycznej, która z czasem przyjęła nazwę Instytutu Światłolecznictwa. Finsen zalecał nie tylko terapię promieniami słonecznymi. W leczeniu gruźlicy wykorzystywał też promieniowanie nadfioletowe za pomocą zbudowanej przez siebie lampy łukowej, którą określa się „lampą Finsena". Za swoje dokonania w dziedzinie leczenia światłem, na początku XX w. wieku lekarz otrzymał Nagrodę Nobla.  

Naturalna terapia

Helioterapia nie wymaga nakładów finansowych. Wystarczy tylko bezchmurne niebo. Twarz do słońca można wystawiać nawet zimą, natomiast całe ciało – w miesiącach temu sprzyjających. Helioterapię warto rozsądnie dawkować. Początkowo takie sesje nie powinny trwać dłużej niż 20 min. Potem ten czas można wydłużać, jednak zaleca się, żeby nie przekraczać 120 min takich eksploracji słonecznych. Decyzję o samodzielnej helioterapii   najbezpieczniej będzie wcześniej skonsultować z lekarzem, który wskaże, czy nie istnieją przeciwwskazania do takiej formy leczenia światłem.

Helioterapia – zalety

Są takie okresy w roku, w których promienie słoneczne nie docierają do ciała człowieka w odpowiedniej ilości, przez co nie dostarczają organizmowi odpowiedniej dawki witaminy D. Wtedy właśnie ludzie suplementują ją, żeby uzupełnić braki. Witamina D pozwala na lepsze funkcjonowanie układu immunologicznego, co zapobiega infekcjom i różnym chorobom, w tym nowotworowym. Ma też wpływ na lepsze przyswajanie takich biopierwiastków jak wapń i fosfor. Niedobór witaminy D skutkuje nieprawidłową mineralizacją kości, a także nieodpowiednim funkcjonowaniem układu nerwowego.  

Twórca helioterapii zalecał ją stosować w przypadku gruźlicy toczniowej, czyli przewlekłej postaci gruźlicy skóry. Na podstawie badań wykazał, że terapia ta jest skuteczna na takie choroby jak łuszczyca czy atopowe zapalenie skóry. Można ją też stosować w przypadku wystąpienia na skórze: trądziku, grzybów, stanów zapalnych, wykwitów, a nawet ran. Ważne jest tylko, żeby eksploracja słoneczna nie była zbyt intensywna i za długa, gdyż efekty mogą być odwrotne, a nieprzyjemne objawy pogłębią się.    

Działanie promieni słonecznych na ciało może wpłynąć korzystnie na krwiotwórczość. Poprawia się także praca układu krążenia, a ciśnienie krwi zostaje unormowane. Do lepszego funkcjonowania zostają też pobudzone gruczoły dokrewne. Opalanie się na słońcu pozwala na podkręcenie metabolizmu, poprawę apetytu i usuwanie toksyn z organizmu.

Helioterapię zaleca się przy bólach i sztywności stawów oraz dolegliwościach mięśniowych.

Helioterapia – dobre samopoczucie

Ekspozycja na promienie słoneczne wpływa na odprężenie. Poprawia się samopoczucie i humor. Lepsza też jest jakość snu i nie ma problemu z zaśnięciem. Zauważono, że helioterapia może być jednym ze środków pozwalających leczyć depresję. Podnosi się także libido, co wpływa na zwiększenie płodności.   

O czym pamiętać, opalając się na słońcu?

Zbyt długie i niekontrolowane przebywanie na słońcu, np. podczas snu, może niestety przynieść negatywne skutki. Ważne jest zatem zachowanie zdrowego rozsądku. Lepiej jest nie opalać się w samo południe, gdyż wtedy promieniowanie jest największe. Najlepiej będzie, gdy sesje helioterapii rozpoczniemy rano, a skończymy przed godziną 11:00. Możemy je też stosować w późnych godzinach popołudniowych (16:00, 17:00). Należy też pamiętać, że zbyt duże dawki promieniowania słonecznego mogą wysuszać skórę, a także wywołać utratę jej odporności.

Podczas naturalnych sesji leczenia światłem dobrze jest korzystać z okularów przeciwsłonecznych dla zabezpieczenia oczu. Powinno się również natrzeć ciało odpowiednimi kremami, które mają filtry chroniące przez promieniowaniem mogącym wywołać poparzenia na skórze (UVB) oraz niszczenie włókien kolagenowych, a tym samym doprowadzić do: przebarwień, nowotworów i szybszego starzenia się skóry (UVA).   

Helioterapia – przeciwwskazania

Podczas przebywania na słońcu na przebarwienia na skórze szczególnie narażone są kobiety w ciąży. Dużą wrażliwość na promieniowanie słoneczne wykazują też osoby o jasnej karnacji, przyjmujące niektóre leki np. antybiotyki, a także cierpiące na: żylaki, niedociśnienie oraz nadczynność tarczycy. Warto pamiętać, że poparzenia oraz znamiona na skórze mogą wywołać zmiany nowotworowe. Z helioterapii nie powinny też korzystać osoby z gorączką i mające skłonność do zawrotów głowy. 

Rozsądne i umiarkowane korzystanie z promieni słonecznych może uchronić przed tanoreksją, czyli uzależnieniem się od opalania. 

     
Jarosław Cieśla