Gorczyca biała

Gorczyca biała po rozgnieceniu dodaje potrawom ostrego smaku. Jest składnikiem musztardy i często gości w kuchni. Wykorzystywana była już w starożytnej Grecji i to nie tylko jako produkt kulinarny. Medycy ludowi od dawna stosowali tę roślinę na bóle pleców oraz stawów. Obecnie ceni się ją jako środek na dolegliwości trawienne, a także za działanie hamujące rozwój stanów zapalnych. Jakie jeszcze właściwości ma gorczyca biała?

Charakterystyka gorczycy białej

Gorczyca biała (Sinapis alba), określana też jako „gorczyca jasna“, to miododajna roślina jednoroczna należąca do rodziny kapustowatych. Pochodzi z regionów Europy Południowej, Afryki Północnej, a także Azji Zachodniej. Jest obecnie powszechnie uprawiana na świecie. Jej korzeń ma wiele rozgałęzień, kwiaty są złocistożółte barwę i mają przyjemny zapach. Nasiona zaś są okrągłe o jasnożółtym kolorze. Zakwita w ostatnich dniach maja, a kończy kwitnienie z początkiem sierpnia.  

Gorczyca biała znajduje zastosowanie jako przyprawa. Jest składnikiem pieprzu ziołowego oraz musztard. Dodaje się ją do produktów konserwowanych, takich jak: ogórki, papryka, kapusta i grzyby oraz do marynowania mięsa, jaj czy sera. Wiele osób używa jej do przyprawiania sosów, a także ryb.

Gorczyca jest szeroko wykorzystywana w ziołolecznictwie. Zanim zakwitnie, bywa stosowana jako pasza dla zwierząt.  

Związki organiczne wchodzące w skład gorczycy białej decydują o jej właściwościach leczniczych  

Gorczyca biała zawiera: witaminy A, z grupy B, oraz witaminę C, E i K. Wśród licznych biopierwiastków,  jakie wchodzą w jej skład, warto wyróżnić: fosfor, żelazo, wapń, sód, cynk, potas, a także magnez. Jest też spora ilość tłuszczów, np. kwasy: omega-3, erukowy, eikozenowy, oleinowy, linolenowy i linolowy . Nie brakuje również: białek, steroli, glikozydów, flawonoidów, olejków eterycznych, oleju i śluzu. O charakterystycznym, gorzkim smaku rośliny decydują  glukozynolany.

Gorczyca biała korzystnie wpływa na funkcjonowanie układu trawiennego

Spożywanie gorczycy białej pozwala na zwiększone wytwarzanie soków żołądkowych. Dzięki temu proces trawienia przebiega sprawnie, a zbędne produkty przemiany materii są szybciej i łatwiej wydalane. Substancje zawarte w roślinie skutecznie też radzą sobie z problemami żołądkowymi, takimi jak zaparcia. Gorczyca biała zalecana jest przy zapaleniu jelit i innych chorobach przewodu  pokarmowego. Warto jeść musztardy z dodatkiem przyprawy gorczycy, zwłaszcza spożywając ciężkostrawne dania mięsne, co poprawi ich strawienie.

Gorczyca biała na stany zapalne w organizmie

Medycyna ludowa od dawna ceniła sobie gorczycę białą ze względu na jej walory lecznicze. Roślina ta wykazuje właściwości przeciwzapalne. Można ją stosować przy zapaleniu gardła. Szczególnie skuteczne są płukanki ustne z wyciągu gorczycowego. Zabijają bakterie i wirusy, poprawiając samopoczucie chorego i pozwalając na szybsze wyleczenie. Gorczyca biała wykazuje skuteczność w walce z przeziębieniem. Podczas choroby pozwala również na pozbycie się zalegającej wydzieliny i ułatwia oddychanie.

Gorczyca biała wspomaga odchudzanie

Osoby, które chcą zrzucić zbędne kilogramy, lub zamierzają utrzymać swoją wagę, mogą spożywać gorczyce białą. Przyprawa ta wpływa na zmniejszenie apetytu. Wykazuje też działanie przeczyszczające oraz moczopędne.   

Gorczyca biała wykazuje właściwości przeciwbólowe

Już w czasach starożytnych stwierdzono, że gorczyca biała łagodzi różne dolegliwości. Obecnie okłady z rośliny, plastry, jak też specjalne poduszki gorczycowe stosuje się przy bólach rożnych części ciała, a szczególnie stawów i pleców. Skuteczne na takie dolegliwości są również materace z nasionami gorczycy. Doskonale nadają się więc dla osób, które zmagają się z reumatyzmem i chorobami reumatoidalnymi. Oprócz działania przeciwbólowego gorczyca hamuje też rozwój stanów zapalnych, przynosząc ulgę choremu. Na rynku jest wiele preparatów przeciwbólowych mających w swoim składzie olejek gorczyczny.

Gorczyca biała wpływa na poprawę samopoczucia

Po spożyciu gorczycy białej można poczuć przypływ energii i nabrać sił do działania. Warto więc przyjmować ją przy zmęczeniu. Przy stresie i kiepskim samopoczuciu roślina wpływa na uspokojenie. Może także pomóc na bezsenność.  

Gorczyca biała jako środek pielęgnacyjny

Gorczyca biała stosowna jest zewnętrznie nie tylko przy dolegliwościach, bólach kręgosłupa i stawów. Na jej bazie tworzy się specjalne maseczki nakładane na włosy. Mają one poprawić ich wygląd, wytrzymałość, a także nawilżyć, odżywić cebulki oraz wzmocnić struktury i uchronić przed nadmiernym wypadaniem. Kiedyś stosowano je na łysienie.

Okłady z gorczycy białej wpływają też korzystnie na wygląd skóry. Odświeżają ją, regenerują komórki oraz wspomagają w leczeniu np. trądziku. Cera staje się bardziej lśniąca i nabiera ładniejszego wyglądu. Stosowanie maseczek na skórę głowy ma też na celu pozbycie się łupieżu.  

Gorczyca biała chroni organizm przed chorobami i łagodzi różne dolegliwości

Gorczyca biała wpływa na hamowanie starzenia się komórek organizmu. To dzięki antyoksydantom zawartym  w roślinie. Zwalczają one wolne rodniki, co np. zabezpiecza układ sercowo-naczyniowy przed degradacją. Poprawia się też krążenie, a to pozytywnie wpływa na pracę organów wewnętrznych i ich kondycję. Przypuszcza się, że właściwości przeciwzapalne gorczycy białej mogą pomóc w leczeniu łuszczycy. Badania potwierdzają, że substancje zawarte w roślinie obniżają we krwi stężenie ,,złego" cholesterolu LDL i dzięki temu wpływają na lepsze funkcjonowanie serca oraz układu krwionośnego i zapobiegają wielu groźnym chorobom, takim jak miażdżyca.   

To warto wiedzieć

Nadmierne spożywanie gorczycy białej może:

•    spowodować wytworzenie się izotiocyjanianu allilu, który w zbyt dużych dawkach jest szkodliwy dla organizmu;
•    doprowadzić do uszkodzenia dróg moczowych.

Ze spożycia gorczycy białej powinny zrezygnować:

•    kobiety w ciąży,
•    matki karmiące piersią,
•    chorzy na cukrzycę typu 2.

Opracował Jarosław Cieśla