Detoks – moda czy konieczność?

Detoksykacja, potocznie zwana detoxem lub detoksem (łac. detoxicatio = usuwanie toksyny) to jedna z metod leczenia uzależnień, odnosząca się do procesu odstawienia narkotyków lub alkoholu, przeprowadzana pod ścisłym nadzorem medycznym. W medycynie naturalnej pojęcie detoksu odnosi się do kuracji mających na celu przyspieszenie oczyszczenia organizmu z toksyn, które mogły nagromadzić się w wyniku złych nawyków żywieniowych, niewystarczającej ilości snu, stresu czy narażenia na zanieczyszczenia środowiska.

W ostatnich latach detoks zrobił się szalenie popularny - od diet opartych na sokach warzywnych, przez kuracje ziołowe czy eliminację określonych grup produktów (np. cukru), po preparaty reklamowane jako wspomagające wydalanie toksyn – w świadomości wielu osób okresowo przeprowadzany detoks jest procesem kluczowym dla utrzymania zdrowia.

Dobry czas na detoksykację

Warto od czasu do czasu przeprowadzić kurację oczyszczającą, a okres wiosenno-letni to dobra okazja. Faktem jest, że nasze ciała są okropnie zanieczyszczone – mogą w nich znajdować się toksyny, metale ciężkie, pasożyty, grzyby, nieprzychylne bakterie czy wiele innych patogenów.

Detoksykacja to naturalny proces, który odbywa się w zdrowych organizmach na co dzień, bez naszego udziału niezależnie od tego, czy stosujemy jakiekolwiek specjalne diety czy kuracje. Głównym celem detoksykacji jest bieżące neutralizowanie i usuwanie toksyn - szkodliwych substancji, mogących negatywnie wpływać na nasze zdrowie. W procesie oczyszczania udział biorą najważniejsze filtry, oto one:

Wątroba - główny organ detoksykacyjny naszego ciała. Wątroba neutralizuje szereg toksyn, takich jak alkohol, produkty przemiany materii, leki, chemikalia. Przetwarza toksyczne substancje w mniej szkodliwe związki, które następnie mogą być wydalone z organizmu.

Nerki - filtrują krew, usuwając z niej szereg toksyn, które dalej wydalane są wraz z moczem. Nerki to szczególnie ważny organ usprawniający usunięcie rozpuszczalnych w wodzie toksyn i odpadów metabolicznych.

Płuca - usuwają toksyny z organizmu w procesie oddychania.

Skóra - choć często pomijana, ten nasz największy organ również odgrywa istotną rolę w detoksykacji. Poprzez pocenie skóra pomaga eliminować niektóre toksyny.

Jelita - system trawienny, a szczególnie jelita, odgrywa kluczową rolę w eliminacji toksyn. Niektóre toksyny są usuwane z organizmu w formie stolca. Ponadto, zdrowa flora jelitowa może przyczynić się do neutralizacji niektórych toksyn.

Wszystkie te organy i systemy razem współpracują, aby utrzymać nasze ciała w „czystości” i zdrowiu. Możemy wspomóc te naturalne procesy detoksykacji stosując zdrową dietę, regularnie się nawadniając, poprzez regularną aktywność fizyczną, unikanie toksyn tam, gdzie to możliwe, jak również utrzymując nasze detoksykacyjne organy w dobrym stanie zdrowia.

Mimo, że w naszych organizmach czyszcząca maszyneria pracuje non – stop, i tak warto usprawnić jej działanie. Jednak uwaga - chociaż detoks może przynieść wiele korzyści, nie jest on odpowiedni dla wszystkich ludzi. Osoby z poważnymi schorzeniami nerek lub wątroby powinny skonsultować się z lekarzem przed przystąpieniem do jakiejkolwiek kuracji detoksykacyjnej. Ponadto, kobiety w ciąży i karmiące piersią, osoby starsze, dzieci, osoby z zaburzeniami odżywiania, czy osoby cierpiące na przewlekłe schorzenia, takie jak cukrzyca, powinny unikać drastycznych detoksów, chyba że są one zalecone i monitorowane przez lekarza lub innego zaufanego specjalistę zajmującego się zdrowiem.

Jakie są rodzaje detoksu

Istnieją różne odmiany kuracji oczyszczających, które można podzielić na kilka kategorii, w zależności od metody i celu:

Diety detoksykacyjne to diety oparte na sokach, surowych owocach i warzywach, diety eliminacyjne (które polegają na usuwaniu pewnych grup żywności, takich jak gluten, nabiał, cukier itp.) oraz posty.

Suplementy detoksykacyjne: niektóre suplementy diety, witaminy, minerały lub preparaty ziołowe mogą pomóc w procesie detoksu.

Zabiegi detoksykacyjne - do tej kategorii zalicza się sauny, masaż limfatyczny, hydroterapię jelit lub terapie na bazie glinki.

Kiedy przeprowadzać detoks?

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, ponieważ wszystko zależy od indywidualnych potrzeb każdej osoby. Czasem zaleca się kuracje oczyszczające przeprowadzać np. wraz z nadejściem wiosny, ale nie trzymajmy się tego terminu zbyt kurczowo – może się zdarzyć sytuacja, kiedy nasz organizm został narażony na działanie nadmiaru toksyn np. zimą albo też po okresie poświątecznym warto trochę popościć.

Przykładowe kuracje oczyszczające

Woda z cytryną na czczo – niektóre szkoły zalecają picie z samego rana ciepłej wody z odrobiną soli, zaś inne picie ciepłej wody z sokiem z połówki cytryny.

Zielone smoothie - mix z zielonych warzyw (np. sałata rzymska, natka pietruszki), z dodatkiem owoców (banan, jabłko, truskawki), nasion chia i wody kokosowej.

Kurkuma i imbir - można je dodawać do posiłków lub przygotować z nich herbatę. Obie te przyprawy są znane ze swoich właściwości przeciwzapalnych i detoksykacyjnych.  

Podczas gdy idea detoksu może brzmieć atrakcyjnie, warto pamiętać, że nasze ciała są naturalnie wyposażone w mechanizmy detoksykacyjne. Wątroba, nerki, płuca czy skóra nieustannie pracują, aby na bieżąco usuwać toksyny z naszego organizmu. Zamiast polegać na drastycznych kuracjach detoksykacyjnych, najbardziej efektywnym sposobem wspierającym te naturalne procesy jest zdrowa, zrównoważona dieta, regularna aktywność fizyczna, dostateczna ilość snu oraz unikanie nadmiernego stresu.