Czarny czosnek

Coraz większą popularnością cieszy się tzw. żywność funkcjonalna oraz ta określana jako superfood. Do takich produktów zalicza się czarny czosnek, który powstaje z białego w wyniku fermentacji. Wykazuje się on wieloma właściwościami zdrowotnymi i leczniczymi. Przede wszystkim wpływa na hamowanie rozwoju chorób nowotworowych, doskonale wspomaga funkcjonowanie układu immunologicznego, a także powstrzymuje procesy starzenia się skóry. Jakie jeszcze zalety niesie ze sobą spożywanie czarnego czosnku?

Czarny czosnek jest produktem otrzymywanym w trakcie obróbki cieplnej świeżego czosnku (Allium sativum L.). Poddaje się go fermentacji przez okres od kilku tygodni do nawet trzech miesięcy przy wilgotności powietrza pomiędzy 60 proc. a 90 proc. oraz w wysokiej temperaturze od 40°C do 90°C. Podczas tego procesu określanego także jako „starzenie” na skutek reakcji tzw. brązowienia nieenzymatycznego czosnek staje się ciemny i bardzo miękki, o wręcz gumowatej konsystencji. Zmienia się także jego smak w porównaniu do surowego, gdyż po obróbce jest lekko słodko-kwaśny. Różnice wynikające z różnych temperatur decydują o stężeniu składników aktywnych w czarnym czosnku.

Proces fermentacji powoduje zwiększenie liczby związków biologicznych występujących w surowym czosnku oraz powstanie nowych. Udowodniono też, że substancje w nim zawarte lepiej się wchłaniają. Duża liczba cennych składników odżywczych wpływa na zwiększenie właściwości prozdrowotnych i leczniczych czarnego czosnku. Nie ma on też intensywnego zapachu jak świeży czosnek oraz ostrego i gryzącego smaku. Dzięki temu jest łagodniejszy dla układu trawiennego.

Czarny czosnek wykazuje wiele korzyści zdrowotnych dla organizmu ze względu na swój skład

W czarnym czosnku przede wszystkim dominują aminokwasy. Egzogenne to: tryptofan, lizyna, izoleucyna, leucyna, fenyloalanina, treonina, a także walina. Wśród endogennych występują: kwas glutaminowy, asparagina, glicyna, cysteina, alanina, pirolina, seryna oraz tyrozyna. W składzie czarnego czosnku są także związki antyutleniające, czyli: S-allilocysteina, tetrahydro-β-karboliny oraz alkaloidy. Bardzo mało jest natomiast allicyny. To organiczna substancja, która występuje w świeżym czosnku i wykazuje się silnymi właściwościami bakteriobójczymi. W wyniku fermentacji zostaje przekształcona w alkaloidy oraz flawonoidy mające też wiele zalet wpływających na poprawę zdrowia. Czarny czosnek zawiera również związki siarkoorganiczne, sacharydy, lipidy, związki fenolowe i melanoidyny. W jego składzie znajdują się też biopierwiastki, takie jak: żelazo, wapń, magnez, cynk i siarka.

Czarny czosnek zawiera substancje skutecznie zwalczające wolne rodniki

Czarny czosnek ma w składzie duże ilości S-allilocysteiny, czyli substancji bioaktywnej. Jest ona silnym antyutleniaczem niszczącym nadmiar wolnych rodników dziesięć razy skuteczniej niż surowy czosnek – co wykazały badania. Dzięki temu chroni komórki przed stresem oksydacyjnym. A skutkiem takiego stresu mogą być choroby układu sercowo-naczyniowego, takie jak: miażdżyca, choroba wieńcowa, udar mózgu czy zawał serca. Stres oksydacyjny powoduje także spadek odporności i możliwość wystąpienia chorób autoimmunologicznych. Uszkadzanie komórek organizmu przez wolne rodniki prowadzi również do szybszego starzenia się skóry. Jest także przyczyną wystąpienia choroby Alzheimera, Parkinsona i innych schorzeń mózgu.

Zawarte w czarnym czosnku antyutleniacze mogą chronić organizm przed chorobami nowotworowymi, w tym: czerniakiem, rakiem jelita grubego, piersi, przełyku, a także wątroby. Badania wykazały, że wyciąg z tej rośliny skutecznie wpływa na wstrzymanie wzrostu komórek nowotworowych. Antyoksydanty wchodzące w jej skład powodują także zwiększenie odporności oraz hamowanie rozwoju stanów zapalnych.

Czarny czosnek wpływa na poprawę zdrowia oraz sprawdza się jako skuteczny środek leczniczy

• Może być stosowany u osób zmagających się z alergią, gdyż łagodzi jej objawy.
• Chroni błonę śluzową żołądka przed szkodliwymi substancjami i stanami zapalnymi.
• Wpływa na utrzymanie cukru we krwi na odpowiednim poziomie.
• Zabezpiecza wątrobę przed uszkodzeniem i wpływa na jej lepszą pracę.
• Spożywanie czarnego czosnku zaleca się osobom z cukrzycą.
• Czarny czosnek obniża poziom cholesterolu LDL we krwi.
• Spożywanie czarnego czosnku niweluje uczucie zmęczenia i znużenia, wpływając na lekkie pobudzenie i zastrzyk energii.
• Wykazuje się właściwościami przeciwgrzybiczymi.
• Może być stosowany na poprawę jakości włosów, paznokci oraz skóry. Sprawia, że ciało wolniej poddaje się procesom starzenia.
• Chroni komórki mózgu przed uszkodzeniem.
• Poprawia funkcjonowanie na poziomie umysłowym u osób z chorobą Alzheimera.
• Wspomaga układ krążenia, zapobiegając zaburzeniom jego funkcjonowania.
• Wyciąg z czarnego czosnku wstrzymuje rozrost tkanki tłuszczowej, co jest dobrą informacją dla osób, które chcą zrzucić wagę.
• Wykazuje działanie przeciwzapalne, dlatego warto go stosować przy przeziębieniach i infekcjach, traktując jako naturalny antybiotyk.
• Czarny czosnek skutecznie obniża ciśnienie krwi.

To warto wiedzieć o czarnym czosnku

Czarny czosnek przede wszystkim spożywa się ze względu na jego właściwości lecznicze i prozdrowotne. Jednak może też być używany w kuchni jako dodatek i przyprawa do potraw oraz zup. Jest bardzo często składnikiem sosów podawanych z mięsem drobiowym, sałatek warzywnych oraz słodyczy. Wytwarza się też z niego piwo. Struktura czarnego czosnku sprawia, że można smarować nim kanapki traktować jak pastę do pieczywa. Na jego bazie da się też zrobić majonez. Bywa używany do marynowania mięs.

Opracował Jarosław Cieśla