Curry – przyprawa

Wiele osób nie wyobraża sobie posiłków bez doprawienia dań curry. Ta mieszanka naturalnych ziół pobudza kubki smakowe, dodaje potrawom aromatu, a co ważne – ma wiele właściwości wpływających na poprawę zdrowia. Jest kojarzona głównie z kuchnią indyjską, tajską, a także grecką i japońską.

Curry to bogate źródło substancji odżywczych, witamin, minerałów i związków organicznych, które korzystnie działają na organizm ludzki. Mieszankę stosuje się do dań mięsnych, rybnych i owoców morza. Doskonale komponuje się z krewetkami. Wykorzystuje się ją do przyprawiania ryżu, a także sosów i zup. Jest również  dodatkiem do sałatek warzywnych oraz tofu. W skład curry najczęściej wchodzą: kurkuma, imbir, chili, czosnek, pieprz czarny, cynamon, a także kolendra.

Kurkuma

Głównym składnikiem kurkumy, (Curcuma L.) inaczej określanej też jako: „ostryż", „żółcień" i „szafranica", jest kurkumina z grupy kurkumoidów. To ona decyduje o żółtej barwie przyprawy, w której składzie znajdują się też witaminy: B1, B2, B3, B6, B9, C, E oraz K. Roślina zawiera również takie biopierwiastki jak: żelazo, cynk, wapń, sód, magnez, potas i fosfor. Nie brakuje także białka, węglowodanów, tłuszczów oraz błonnika pokarmowego.

Już w starożytności kurkuma była używana jako środek na bolesne dolegliwości związane z miesiączką. Pomagała również przy stanach zapalnych oraz na wrzody żołądka. Obecnie naukowcy dowodzą, że korzystnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy, obniżając we krwi poziom „złego" cholesterolu LDL. Dzięki temu zapobiega wystąpieniu wielu chorób. Spożywać ją powinny osoby, które cierpią na zapalenie spojówek oraz jaskrę. Wzmacnia układ immunologiczny, wykazuje działanie przeciwbakteryjne, a także pomaga zwalczyć infekcje wirusowe. Warto ją stosować na problemy z trawieniem. Przyprawa pobudza produkcję żółci oraz zabezpiecza wątrobę przed uszkodzeniem.

Imbir

Imbir zawiera witaminy: A, B1, B2, B9, C, E, a także K. Na jego właściwości lecznicze wpływ mają takie biopierwiastki jak: żelazo, potas, wapń oraz fosfor. W składzie tej rośliny znajdują się również białka, węglowodany, tłuszcze, gingerol, zinferon, olejki eteryczne, żywice, błonnik pokarmowy, jak też wiele innych fitoskładników.  

Imbir ma właściwości rozgrzewające. Napary na jego bazie wspomagają leczenie przy infekcjach wirusowych wykazując się działaniem przeciwbakteryjnym i przeciwzapalnym. Są skuteczne również na kaszel, działają wykrztuśnie oraz zbijają gorączkę. Imbir może pomóc przy hamowaniu mdłości i pozwala na rozrzedzenie krwi. Wykazuje się właściwościami przeciwbólowymi, dlatego powinny go spożywać osoby uskarżające się na dolegliwości związane z reumatyzmem i bolącymi stawami.

Imbir dobrze się sprawdza jako środek na niestrawność, wpływając na lepsze trawienie pokarmów poprzez zwiększenie produkcji soków żołądkowych.       

Chili

W składzie papryki chili znajdują się witaminy A, B3, B6, B9, C oraz K. Roślina zawiera również takie minerały jak: żelazo, mangan, magnez, potas i miedź. Inne występujące w niej cenne składniki odżywcze to: luteina, kapsantyna, likopen, zeaksantyna, błonnik pokarmowy węglowodany, białko, kwas ferulowy, a także tłuszcze. Na ostry smak papryki chili wpływa kapsaicyna – organiczny związek chemiczny z grupy alkaloidów. Jest to jeden z silnych  antyoksydantów, których roślina jest bogatym źródłem. Dzięki temu skutecznie zwalcza wolne rodniki, hamując w ten sposób wystąpienie wielu chorób w tym tych najcięższych i zagrażających życiu. Naukowcy udowodnili, że substancje zawarte w papryce chili mogą uchronić przed wystąpieniem nowotworów. Roślina redukuje poziom ,,złego" cholesterolu we krwi, zapobiega też jej skrzepom, a także chroni serce przed zawałem. Doskonale wpływa na pozbycie się nadwagi, obniżając poziom tkanki tłuszczowej w organizmie. Działa rozgrzewająco, ma właściwości przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe. Skutecznie wzmacnia funkcjonowanie układu immunologicznego.

Czosnek

Czosnek określany jako „naturalny antybiotyk“ zawiera wiele cennych związków. Wśród nich są witaminy: A, B1, B2, B3 oraz C. Występują także biopierwiastki: żelazo, magnez, selen, kobalt, wapń, chrom, potas oraz nikiel. W składzie rośliny znajdują się również: aminokwasy, alicyna, olejki eteryczne, cukry, flawonoidy, saponiny i polisacharydy. Są też siarczki – allina i skordynina.

Czosnek wykazuje właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Hamuje rozwój stanów zapalnych, wspomaga leczenie przeziębień, grypy, nieżytów oskrzeli i innych infekcji wirusowych. Pozytywnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy. Powoduje obniżenie stężenia we krwi ,,złego" cholesterolu LDL, a zachowuje poziom tego ,,dobrego", czyli HDL. Pomaga przy nieprawidłowym funkcjonowaniu żołądka, wpływając na jego odkażenie, a także hamuje skurcze jelit. Jest też skutecznym środkiem na bóle głowy.

Pieprz czarny

W skład pieprzu czarnego wchodzą takie biopierwiastki jak: żelazo, magnez, miedź, wapń, a także mangan. Zawiera też wiele innych organicznych związków chemicznych, do których należą: błonnik pokarmowy, tłuszcze, skrobia, garbniki, związki azotu, celuloza oraz olejki eteryczne. Cennym składnikiem pieprzu są alkaloidy, a wśród nich – piperyna. Decyduje ona o ostrości tej przyprawy, a poza tym posiada wiele właściwości leczniczych. Oczyszcza organizm z toksyn, obniża gorączkę i działa moczopędnie. Przyspiesza przemiany metaboliczne i wykazuje się właściwościami przeciwbakteryjnymi. Pieprz czarny zaleca się do spożywania osobom cierpiącym na depresję. Poza tym wpływa na lepsze krążenie i wzmacnia odporność organizmu. W krajach Dalekiego Wschodu funkcjonuje jako skuteczny afrodyzjak podnoszący poziom libido.       

Cynamon

W skład cynamonu wchodzą witaminy: A, B1, B2, B3, B6, B9, C, E oraz K. Roślina zawiera również takie biopierwiastki jak: wapń, cynk, żelazo, potas, fosfor, magnez i sód. Nie brakuje też błonnika pokarmowego, węglowodanów, białka i tłuszczów. Na zdrowotne walory przyprawy mają też wpływ takie organiczne związki chemiczne jak: terpeny, taniny, garbniki, aldehyd cynamonowy, a także benzoesowy i eugenol.

Cynamon warto spożywać przy problemach żołądkowych. Okazuje się skutecznym środkiem na: wzdęcia, bóle żołądka i biegunki. Roślina ta wydatnie wzmacnia funkcjonowanie układu immunologicznego, zabezpieczając przed zachorowaniami. Posiada właściwości przeciwzapalne, grzybobójcze oraz odkażające. Pomaga uśmierzyć ból. Zawarty w cynamonie aldehyd cynamonowy wg amerykańskich naukowców jest substancją o działaniu antyrakowym.

Kolendra

W skład kolendry wchodzą witaminy A, B2, a także C. Roślina zawiera też takie biopierwiastki jak potas oraz wapń. Nie brakuje również kwasów organicznych (np. kwas petroselinowy), polifenoli, flawonoidów, steroli, aminokwasów, kumaryn, tłuszczy, celulozy, a także olejku eterycznego.

Zawarte w kolendrze antyutleniacze, a zwłaszcza olej, skutecznie zwalczają wolne rodniki. Wraz z innymi związkami występującymi w przyprawie pozytywnie wpływają na układ sercowo-naczyniowy. Chronią serce przez chorobami, a także powodują uszczelnianie naczyń krwionośnych. Zapobiegają miażdżycy i mają właściwości przeciwbakteryjne. Udowodniono, że kolendra usuwa toksyny z organizmu, zmniejsza stężenie ,,złego" cholesterolu oraz cukru we krwi, a także działa uspokajająco.

Opracowanie Jarosław Cieśla