Co robić, żeby dłużej żyć?

Wszystko, co spotyka nas w życiu, ma na nie wpływ. Sposób mówienia, to co myślimy, emocje, które nami targają, nasze działania, odżywianie, styl życia, relacje z otoczeniem. Te elementy decydują o jakości naszego życia, jak też jego długości. Ważne jest więc podejście holistyczne obejmujące sferę psychiczną, fizyczną, a także społeczną. Nie można skupiać się tylko na jednej płaszczyźnie, a zaniedbywać inną, gdyż nie będzie zadowalających efektów. Jeśli chcemy długo i zdrowo egzystować, należy o tym pamiętać. Co więc robić, żeby wydłużyć sobie życie?

Badania naukowe dowodzą, że geny tylko w niewielkim stopniu decydują o długowieczności. Większe znaczenie mają styl życia, aktywność ruchowa, dieta oraz usposobienie i stan psychiczny. Warto też przyjrzeć się krajom, gdzie średnia życia jest najdłuższa. Osobą, która jest oficjalnie uznana za najdłużej żyjącą w historii świata, jest Francuzka Jeanne Calment (zmarła w wieku 122 lat). W dziesiątce najstarszych ludzi, którzy nadal żyją jest trzecg Japończyków, po dwóch Francuzów i Brazylijczyków, jedna Polka, obywatelka USA oraz Kanadyjczyk. Wśród krajów z największą średnią życia na pierwszym miejscu plasuje się Japonia, a na kolejnych: Szwajcaria, Hiszpania, Australia i Francja. 

To, co spożywamy, wpływa na funkcjonowanie naszego organizmu

Produkty żywnościowe są jak paliwo, którego używa się do samochodów. Nie każde pasuje do danego auta. Te nieodpowiednie oraz kiepskiej jakości mogą uszkodzić silnik i spowodować szybsze zużycie części pojazdu. Podobnie jest z naszym organizmem. To, co jemy, decyduje o jakości i żywotności naszych organów wewnętrznych, części ruchomych oraz skóry. Wpływa także na funkcjonowanie układów odpowiedzialnych za procesy życiowe, trawienie, oddychanie i inne. Żywność, która szkodzi, powoduje choroby, schorzenia i różne zaburzenia. Wywołuje stany zapalne, nadmiernie aktywujące układ immunologiczny. Są to np.: wyroby mięsne wysoko przetworzone, czyli konserwy, parówki i inne wyprodukowane w sposób przemysłowy na bazie mięsa. Niebezpieczne dla ludzkiego organizmu, a także powodujące przybierane na wadze, są: napoje i soki zawierające cukier rafinowany (puste kalorie) oraz substancje chemiczne. Słodki smak jest przyjemny i działa na mózg jak narkotyk, zwiększając pragnienie na dostarczanie go sobie w coraz większej ilości, dlatego tak chętnie sięga się po słodycze, ciasta i inne tego typu smakołyki. Z codziennego spożywania powinno się także wykluczyć napoje energetyczne, margarynę, żywność typu fast food, białe pieczywo i żywność wysoko przetworzoną. Smażenie potraw również niekorzystnie wpływa na funkcjonowanie układu trawiennego, powodując jego zaburzenia, uszkodzenia organów wewnętrznych, a także przyrost tkanki tłuszczowej oraz kiepskie samopoczucie. 

Co zatem spożywać? Dla utrzymania i poprawy zdrowia ważne jest jedzenie owoców oraz warzyw zielonych i strączkowych (ciecierzyca, groch, soczewica). Zamiast czerwonego mięsa lepiej jest sięgać po drobiowe z dobrego chowu oraz ryby. Nie należy zapominać także, że organizm potrzebuje zdrowych tłuszczów.

Warto więc korzystać z oliwy z oliwek, oleju rzepakowego, siemienia lnianego czy awokado. Zamiast cukru lepiej używać zdrowych zamienników, np. ksylitolu. Warto również korzystać z przypraw, które wzmacniają odporność, działają przeciwbakteryjnie i w składzie mają substancje antyutleniające, które zwalczają infekcje i zapobiegają groźnym chorobom – w tym nowotworowym. Są to np.: czosnek, kurkuma, cynamon czy też ostra papryka. Siły i energii życiowej nabierzemy dzięki spożywaniu makaronów pełnoziarnistych, kaszy, ryżu. Do wypieków dobrze jest używać mąki roślinnej i żytniej. Wiele cennych biopierwiastków dostarczają także: orzechy, migdały i daktyle. Świetnym rozwiązaniem jest również spożywanie żywności typu superfood. Zalicza się do niej między innymi: młody jęczmień, spirulinę, jagody goji, jarmuż, a także rokitnik. 

Ruch to życie 

Często mówi się: ,,ruch to życie” oraz ,,ruch jest lekarstwem”. Poruszanie się wywołuje wiele pozytywnych skutków dla organizmu. Utrzymuje maź stawową na odpowiednim poziomie, dzięki czemu nie dochodzi do dolegliwości. Wpływa na prawidłowe krążenie, co powoduje dostarczanie do narządów wewnętrznych tlenu oraz substancji odżywczych z przyjętego pożywienia. Stymuluje prawidłowe działanie układu oddechowego, sercowo-naczyniowego, odpornościowego, pokarmowego i innych, oraz procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie człowieka. Dodatkowa aktywność fizyczna, czyli rekreacja i sport, pozwala na zwiększone spalanie tkanki tłuszczowej, szybszy metabolizm i dobrą kondycję oraz sprawniejsze ciało. Natomiast bezruch prowadzi do wielu schorzeń, zaburzeń, chorób cywilizacyjnych oraz gorszego stanu psychicznego. Badania przeprowadzane na temat oddziaływania systematycznego ruchu na życie człowieka jednoznacznie wskazują, że osoby aktywne żyją dłużej i cieszą się lepszym zdrowiem. Ich ciało jest mniej podatne na choroby. Funkcjonują pełniej zarówno na poziomie fizycznym, jak też psychicznym. Są bardziej pogodni, życzliwi, otwarci na drugiego człowieka, częściej się uśmiechają i mniej stresują. W latach 50. ubiegłego stulecia na podstawie badań sądzono, że ciężka praca fizyczna (konduktorzy, listonosze, farmerzy, dokerzy) korzystnie wpływa na układ krążenia. Jednak ich wyniki później poddano w wątpliwość. Obecnie uważa się, że najlepszy jest wysiłek rekreacyjny. Zaleca się w tygodniu ok. 30–45 minut aktywności czy treningu o umiarkowanej intensywności od 4 do 5 razy i spalenie w tym czasie 1000 kcal. Taki regularnie stosowany ruch poprawia zdrowie i przedłuża życie. W ogłoszonym w 2019 roku rankingu MultiSport Index prym pod względem aktywności ruchowej wiodą: Finlandia, Dania, Holandia i Szwecja. Polska wśród państw UE zajęła szóste miejsce... od końca. Raport wykazał też, że co trzeci Polak nie ćwiczy i prowadzi siedzący tryb życia.

Radość z życia

Pozytywne nastawienie powoduje, że przeciwności i kłopoty łatwiej jest znieść. Ludzie z pogodnym podejściem do życia są też bardziej lubiani i przychylniej traktowani przez innych. To, co się dzieje w naszej psychice odbija się także na zdrowiu fizycznym. Osoby, które myślą pozytywnie, mniej są podatne na choroby ze względu na niższy poziom stresu. Wykazują się również silniejszym systemem odporności. Ryzyko wystąpienia u nich zaburzeń na tle sercowo-naczyniowym jest dużo mniejsze. Wykazują się lepszym samopoczuciem psychicznym, a co za tym idzie – nie grozi im zbytnia drażliwość, nerwowość czy wpadanie w szał. Łatwiej także znoszą porażki, mniej się smucą i bez większych problemów radzą sobie z trudnymi sytuacjami, jakie przytrafiają im się w życiu. Nie grozi im też długotrwały stan przygnębienia, który może doprowadzić do depresji. Naukowcy z Uniwersytetu Wayne w USA wykazali, że osoby na co dzień podchodzące do życia z pogodnym nastawieniem, radosne i często się uśmiechające potrafią takim sposobem przedłużyć swoją egzystencję nawet aż o 7 lat!

Opracował Jarosław Cieśla