Bursztyn – wiekowa tradycja prozdrowotna

Bursztyn ceniony był już w starożytności. Nie tylko jako surowiec biżuteryjny. Już wtedy były znane jego lecznicze właściwości. To również wpłynęło na fakt, iż był on obiektem pożądania – niezliczone karawany kupców przybywały po niego nad Bałtyk słynnym szlakiem bursztynowym.

Bursztyn bałtycki – jedyny w swoim rodzaju

Bursztyn znajdowany na nadbałtyckich plażach jest najstarszym z bursztynów, gdyż jego wiek szacuje się na około 40 mln lat. Co go wyróżnia spośród innych rodzajów bursztynu? Otóż ma on wysoką zawartość kwasu bursztynowego. Waha się ona w granicach od 3 do 8 proc. A sam kwas bursztynowy to substancja, która została wnikliwie przebadana pod względem prozdrowotnego wpływu na ludzki organizm. Udowodniono jego wielokierunkowe działanie:

•    jest on bardzo silnym przeciwutleniaczem,
•    regeneruje układ nerwowy,
•    wspiera odporność,
•    poprawia koncentrację,
•    zmniejsza odczuwanie stresu,
•    wspomaga terapię wielu chorób skórnych,
•    wspiera pracę tarczycy.

Nic więc dziwnego, że bursztyn jest wykorzystywany w wielu preparatach wspierających nasze zdrowie. Nalewka bursztynowa, maść bursztynowa, puder bursztynowy to tylko niektóre przykłady. O nich trochę więcej w dalszej części tekstu. Ale zacznijmy od początku…

Bursztyn – właściwości i trochę historii

Co ciekawe, Rzymianie uważali bursztyn za skamieniały mocz rysia. Dla Greków był on kamieniem świętym, który chroni przed nieszczęściami. Amulety i biżuteria z niego wykonane miały strzec od czarów i przed chorobami za życia, a także przed złymi duchami w zaświatach. W starożytnej Grecji podobne amulety nosili olimpijczycy, kapłani i arystokraci. Rzymianie zaś używali naszyjników, które miały zapobiegać chorobom gardła i migdałów. Bursztyn jest też znajdowany przez archeologów w miejscach pochówku na ziemiach słowiańskich w kulturach łużyckiej i kulturze dzbanów lejkowatych. Bursztyn odkryto również pod skórą egipskich mumii. Był on stosowany jako cudowny środek zabezpieczający je przed rozkładem i zniszczeniem. Na terenie Polski w późniejszych wiekach wykorzystywano go w medycynie ludowej. Przeźroczysty bursztyn noszono między innymi w celu usuwania kamieni żółciowych. A gdy kamień matowiał, był to znak, że choroba ustępowała.

Arabowie w czasach średniowiecznych uznawali bursztyn za cudowne panaceum, czyli lek na wszystko. Cenili zwłaszcza ten – wyżej przeze mnie wspomniany – bursztyn bałtycki. Ze względu na jego piękny kolor i strukturę. Mniej cenione były bursztyny brunatne z południowo-wschodniej Azji. Dużo ciemniejsze przez większą zawartość ziemi i innego materiału organicznego. Bursztyn był wartościowy ze względu na działanie: przeciwkrwotoczne, przeciwbiegunkowe, przeciwbólowe, przeciwreumatyczne i wspomagające serce. W późniejszych wiekach doceniono dym z palącego się bursztynu, stosując go przy chorobach układu oddechowego. Nalewka z bursztynu miała mieć natomiast zastosowanie podczas dolegliwości: ocznych, miesiączkowych, problemach ze snem i stanach drgawkowych.

Lecznicze właściwości bursztynu znano także w Państwie Środka, gdzie zmieszany z opium był podawany chorym jako lek przeciwbólowy i przeciwskurczowy.

Ciekawostką jest też fakt, że wielkim zwolennikiem bursztynu jako leku nasercowego był Mikołaj Kopernik.

Często można się spotkać z określeniem „żyjący kamień”, gdyż bezustannie zachodzą w nim reakcje chemiczne. Bardzo łatwo można też odróżnić oryginał od podróbki: prawdziwy bursztyn opada na dno naczynia wypełnionego słodką wodą, unosi się natomiast w słonej. Bursztyn lepiej kumuluje ciepło od innych kamieni, a także ma zdolność elektryzacji, ładując się ujemnie. Otrzymuje się z niego kwas bursztynowy, kalafonię i olej.

Nowoczesna medycyna lekko zweryfikowała lecznicze działanie bursztynu. Okazało się jednak, że niektóre z przypisywanych mu właściwości nie są fikcją. Bursztyn bałtycki dzięki zawartości cennego kwasu bursztynowego rzeczywiście wspomaga nasz organizm w walce z niektórymi dolegliwościami.

Kwas bursztynowy –  to co najcenniejsze

Ten związek roślinny występuje także w sokach z niedojrzałych owoców: agrestu, jabłek, winogron, łodyg rabarbaru, lucerny, korzeni buraka cukrowego oraz rzepy. Kwas bursztynowy: zwiększa odporność na czynniki chorobotwórcze, poprawia procesy energetyczne i równowagę kwasowo-zasadową w organizmie. Jest doskonałym biostymulatorem, który reguluje i usprawnia pracę układu wydalniczego i nerwowego, działa przeciwzapalnie i antytoksycznie.

W procesie suchej destylacji z bursztynu oprócz kwasu uzyskuje się też olej bursztynowy. Podobnie jak i wyżej opisany kwas bursztynowy niszczy on wolne rodniki, działa dezynfekująco i bakteriobójczo. Obie substancje łagodzą skutki: oparzeń, odmrożeń, stłuczeń i ukąszeń przez owady. Siłą rzeczy stanowią one cenny składnik maści i kremów. Wchodzą także w skład kosmetyków, ponieważ będąc antyutleniaczami, pozytywnie oddziałują na zmęczoną skórę. Zapobiegają jej przedwczesnemu starzeniu się i powstawaniu zmarszczek.

Kolejną pozytywną cechą bursztynu jest fakt, że obecność nieoszlifowanych wyrobów z niego jonizuje powietrze, co z kolei dobroczynnie wpływa na nasze samopoczucie.

Nalewka bursztynowa

Najbardziej popularną miksturą jest nalewka bursztynowa. Zalecana przez wielu naturoterapeutów dostępna jest nawet w sprzedaży detalicznej. Można ją jednak z powodzeniem przyrządzać samemu. Jedną z recept na jej przygotowanie podaje nawet słynny ks. Klimuszko.

Nalewka bursztynowa – według receptury ks. Klimuszki

Okruszki bursztynu zalewamy w butelce czystym spirytusem, a następnie odstawiamy tak sporządzoną miksturę w ciepłe miejsce. Co jakiś czas należy nią potrząsnąć. Po 10 dniach nalewka bursztynowa jest gotowa. Kiedy zostanie wypita, pozostały na dnie butelki bursztyn można ponownie rozkruszyć oraz drugi i ostatni raz zalać spirytusem.

Nalewka bursztynowa – zastosowanie

Jest wiele zdrowotnych aspektów, na które pomaga nalewka bursztynowa. Zastosowanie to między innymi:

•    Gorączka i przeziębienie – nacieramy nalewką dwa razy dziennie piersi i plecy chorego. Obniża to temperaturę ciała i przyspiesza powrót do zdrowia.
•    Bóle głowy – nacieramy nalewką skronie, czoło i wewnętrzne części nadgarstków.
•    Bóle kręgosłupa – nacieramy nalewką obolałe miejsca na kręgosłupie i mięśnie około kręgosłupa.
•    Nalewka z bursztynu na stawy – poleca się stosować poprzez nacieranie przy reumatoidalnym zapaleniu stawów. Nalewka z bursztynu na stawy uśmierza ich ból.

Nalewka bursztynowa – dodatek do herbatki

Nalewka bursztynowa w takim zastosowaniu to pomoc przy przeziębieniach oraz astmie.

Przygotowanie:

Pięć kropli nalewki dodajemy do szklanki herbaty i popijamy rano. Można zastosować łącznie z nacieraniem ciała.

Maść bursztynowa – na co pomaga

Maść bursztynowa to kolejny preparat, w którym wykorzystuje się terapeutyczne właściwości, które ma bursztyn. Wiele osób docenia ten specyfik do zastosowania zewnętrznego. Na co pomaga maść bursztynowa?

•    Na ból mięśni i stawów.
•    Na napięcia mięśni, które się pojawiają podczas przebywania przez długi czas w jednej pozycji (np. podczas pracy przy komputerze).
•    Podczas regeneracji mięśni i stawów po ciężkiej pracy fizycznej czy też po intensywnym treningu.

Bursztyn w formie pudru – od stóp do głów

Naturalny puder bursztynowy również jest przeznaczony do stosowania zewnętrznego. Między innymi, poza wszystkimi zaletami wymienionymi przy opisie kwasu bursztynowego, puder bursztynowy  pielęgnuje włosy, nadając im jedwabistość i witalność. Stosowany regularnie zabezpiecza skórę głowy przed różnymi chorobami, wzmacnia ją i uelastycznia. Co bardzo cenne, puder bursztynowy odżywia też cebulki włosowe, dzięki czemu możemy liczyć na wzmocnienie i odzyskanie zdrowych, bujnych włosów. Wystarczy tylko systematycznie wcierać puder bursztynowy w skórę głowy, poczekać, aż zostanie wchłonięty (ok. 2–3 godz.), a następnie spłukać głowę pod bieżącą wodą lub umyć szamponem. Procedurę należy powtarzać kilka razy w tygodniu.

Puder bursztynowy świetnie sprawdza się również w pielęgnacji stóp. Uelastycznia ich skórę, likwiduje pęknięcia, odciski i choroby grzybicze oraz zapewnia pełną profilaktykę i zabezpieczenie przed nawrotem problemów zdrowotnych stóp.

Poza tym regularne stosowanie pudru bursztynowego zmniejsza widoczność i głębokość zmarszczek. Takie zabiegi niwelują również intensywność przebarwień i ich liczbę.

Puder bursztynowy zapobiega także odparzeniom skóry w wyniku działania moczu u osób starszych i u dzieci. A skoro przy dzieciach jesteśmy, ostatnio powrócił trend: bursztyn na ząbkowanie.

Bursztyn na ząbkowanie

Bursztyn na ząbkowanie nie jest jakimś wymysłem naszych czasów. Skuteczność wykorzystania bursztynu w tym celu to bardzo stara tradycja. Dziś przeżywa ona prawdziwy renesans. Bursztyn na ząbkowanie jest skuteczny właśnie dzięki działaniu kwasu bursztynowego. W sprzedaży są specjalne naszyjniki i bransoletki dla dzieci. W wyniku ogrzania się bursztynu, kwas bursztynowy przenika przez skórę dziecka i łagodzi stan zapalny spowodowany przez ząbkowanie. W ten sposób zostają też złagodzone ból i gorączka. Bursztyn na ząbkowanie można wykorzystać najwcześniej od 4. miesiąca życia dziecka. Warto pamiętać o tym, by w czasie gdy dziecko ma specjalną bransoletkę czy naszyjniki dla niego przeznaczone, mieć malucha cały czas na oku. To oszlifowane specjalnie kamienie, by nie raniły dziecka, zawieszone na mocnym sznurku. Bursztyn na ząbkowanie jest też wykorzystywany w formie specjalnie zaprojektowanych gryzaków.

Bursztyn – biżuteria

Biżuteria z bursztynu –  naszyjniki i bransolety – to nie tylko efektowna ozdoba. Jest pomocna również m.in. przy leczeniu schorzeń tarczycy i zaburzeń serca. Osoby noszące taką biżuterię powinny pamiętać, że bursztyn przejmując z ciała człowieka ładunki elektryczne, ładuje się dodatnio i traci swoje walory lecznicze. Aby je odzyskać, należy po dwóch, trzech dniach wypłukać go w zimnej wodzie. Kupując wyroby z bursztynu, warto sprawdzić ich autentyczność w sposób podany przeze mnie wcześniej, gdyż często pojawiają się w sprzedaży syntetyczne podróbki, a przecież nie chcielibyśmy się rozczarować brakiem leczniczych rezultatów.


Opracowanie Tomasz Kapuściński