Bieganie dla dzieci – jak do tego podejść?

Czym skorupka za młodu… Aktywność ruchowa u dzieci jest naturalnym składnikiem ich życia. Dzieci lubią wspinać się na drzewa, rzucać kamieniami i biegać z rówieśnikami. Nasze pociechy mają dużo energii, więc chętnie ją pożytkują. Oczywiście ich aktywność jest nastawiona na zabawę, jednak już od pewnego wieku mogą systematycznie trenować. Tylko jak do tego podejść?

Nie zniechęcać

Wielu rodziców wykazuje niezdrową ambicję w stosunku do wyczynów sportowych swoich dzieci. Dorośli często chcą, aby młody człowiek systematycznie trenował, robił postępy i oczywiście był najlepszy w rywalizacji z innymi. Takie podejście może zniechęcić dziecko do sportu. A to dlatego, że przede wszystkim powinno ono się bawić i czerpać radość z aktywności. Ważne, żeby przebywało z rówieśnikami, zażywało ruchu, a to przyniesie po pewnym czasie bardzo dużo pożytku. Chodzi o to, żeby dziecko z chęcią uczęszczało na zajęcia ruchowe. 

W motywowaniu do sportu ogromną rolę odgrywają rodzice. Dziecko bierze z nich przykład. Najlepiej, jeśli sami biegają. Wspólna aktywność daje dużo radości i integruje rodzinę. Pamiętajmy jednak, że trening nie może doprowadzić do wyczerpania organizmu młodego sportowca. On powinien cieszyć się na kolejny trening, a nie traktować go jak karę. To ma być dla dziecka przyjemnie spędzony czas. Oczywiście, że czasami będzie musiało wyjść poza strefę komfortu, ale ma to je tylko zachęcać do systematycznej aktywności. Gdy dziecko wykazuje chęci do treningu, to dobrym rozwiązaniem będzie zapisanie go do klubu lekkoatletycznego. 

Naturalny ruch

Często nawet we własnym domu dziecko z jednego do drugiego pomieszczenia przemieszcza się biegiem. Ten ruch jest dla niego całkowicie naturalny. Zapewnia szybkie znalezienie się w danym miejscu, a poza tym rozładowanie energii. Podczas zabawy z innymi dziećmi na powietrzu również dominuje bieganie. Najczęściej jednak na krótkich dystansach, za to szybko. Dziecko lubi się ścigać, uciekać, czy wykorzystywać szybki bieg podczas różnego rodzaju gier. Dlatego tę naturalną czynność można wykorzystać tak, żeby zachęcić dziecko do regularnego treningu biegowego. Oczywiście nie może on być taki jak u dorosłych. Najlepiej zacząć od marszobiegów. Trucht powinien trwać dwa razy krócej niż chód. Po pewnym czasie te proporcje będą się zmieniać. Mimo że dziecko wytrzyma trudy biegu, to nadal stosujmy marsz pomiędzy odcinkami biegowymi. Pamiętajmy, że nasza pociecha rośnie, rozwija się, więc zbyt intensywny bieg może doprowadzić do kontuzji. Szczególnie narażone są stawy. Na dłuższe biegi przyjdzie jeszcze czas.  

Trening ogólny

Z wiekiem dziecko będzie wykonywać coraz więcej czynności, działań (a później zajęć w przedszkolu i szkole) w pozycji siedzącej. Warto więc, żeby zażywało jak najwięcej ruchu. Dlatego bardzo ważny jest ogólny rozwój. Stawiajmy zatem na ćwiczenia rozwijające sprawność dziecka, koordynację ruchową, zwinność, skoczność, gibkość. Ma to wpływ na tzw. pamięć mięśniową. Dzięki niej w późniejszym wieku łatwiej będzie wrócić do sportu, gdy trening zostanie z różnych przyczyn na jakiś czas przerwany.  

Na początku warto, żeby dziecko uczestniczyło w różnych zajęciach sportowych i gimnastycznych. W ten sposób przyzwyczai się do systematycznych treningów, a jego mięśnie zostaną właściwie przygotowane do późniejszego wysiłku. Najlepsza jest zawsze forma zabawy. Elementy biegowe będą po prostu składową danego ćwiczenia. Warto też w trakcie takich zajęć wykorzystywać różne przybory, takie jak: szarfy, piłki, pachołki i stożki gimnastyczne, niskie płotki, skakanki itp.  

Bardzo ważną rolę odgrywa też rywalizacja – oczywiście cały czas poprzez zabawę. Rodzice mogą ścigać się z dziećmi, jak też zaprosić rówieśników swojej pociechy do wspólnego treningu. Można utworzyć dwie lub więcej grup i urządzić zawody. Doskonale tutaj sprawdzą się sztafety w formie toru przeszkód z elementami rzutów np. piłkami do tenisa ziemnego. 

Kluczowe jest to, żeby dzieci już od najmłodszych lat nauczyły się, jak ważną częścią ich zajęć sportowych są: rozgrzewka, schłodzenie po ćwiczeniach oraz rozciąganie na zakończenie. Dzięki temu nabędą właściwych nawyków, które pozwolą im uniknąć dolegliwości i kontuzji. 

Trening

W wieku szkolnym zajęcia biegowe nadal powinny być nastawione na tzw. ogólnorozwojówkę. Należy też zwracać uwagę na technikę biegu. Pozycja siedząca podczas lekcji szkolnych będzie wpływać na wypaczenie prawidłowej postawy. Dlatego ważne jest podczas treningów zwracanie uwagi na technikę, korygowanie błędów i uczenia poprawnego ustawiania sylwetki. Warto zatem zasięgnąć rady trenerów lub udać się na zajęcia biegowe prowadzone przez doświadczonych instruktorów.

Treningi nadal powinny opierać się na ćwiczeniach poprawiających sprawność i zawierać elementy zabawy. Dzieci szybko tracą cierpliwość i lubią różnorodność, a monotonia może wywołać u nich zniechęcenie. Ich trening nie może być taki jak w przypadku dorosłych zawodników. Trening dla dzieci w wieku 1–6, oprócz wcześniej wspomnianych elementów poprawiających koordynację, równowagę i ogólny rozwój, powinien być oparty na biegach na stosunkowo krótkich dystansach. Należy pamiętać, żeby nie forsować zbytnio młodych organizmów. Warto zatem stosować tempa o różnej intensywności, czyli biegi szybkie przeplatane wolniejszymi. Sprawdzą się tu rytmy sekwencyjne, przebieżki i sprinty. 

W późniejszym wieku dystanse powinny być coraz bardziej wydłużane. Treningi nadal mają formę zabawy, jednak wprowadza się także metody treningowe, które pomogą wyrabiać wydolność oraz wytrzymałość. Należy jednak pamiętać, że nie powinny one odbywać się zbyt często. Na kilkukilometrowe wybieganie można się zdecydować raz na 1–2 tygodnie. Bardzo dobrą metodą treningową, którą można zastosować w zajęciach dla dzieci, jest tzw. fartlek. Polega on na tym, że wyznaczamy sobie odcinki, które biegniemy szybciej – na ok. 70 proc. możliwości. Pozostałe należy pokonać tak, żeby móc odpocząć i wyrównać oddech. Nie wyznaczamy sobie konkretnych dystansów, np. 100, 200-metrowych, tylko określamy, że przyspieszamy do drzewa, latarni, jakiegoś budynku itp. To mają być krótkie odcinki. Dziecko również, gdy odpocznie, może wyznaczyć punkt, do którego biegniemy szybciej. Taki trening nie nudzi, a daje możliwość poruszania się w różnorodnym terenie i zwiedzenia okolicy. 

Bieganie jest uniwersalnym elementem, który przyda się w prawie każdej dyscyplinie sportowej. Nawet jeśli nasze dziecko nie zdecyduje się na ich uprawianie w przyszłości, to systematyczny trening zaprocentuje w późniejszym wieku dobrą kondycją, zdrowiem i wyćwiczonymi mięśniami. Warto zatem trenować bieganie.

Opracowała Jarosław Cieśla