Alergenny nikiel

Alergia kontaktowa (inaczej uczulenie kontaktowe lub alergiczny wyprysk kontaktowy) to zmiany skórne rozwijające się na skutek bezpośredniego kontaktu skóry z substancją uczulającą. Dolegliwość tę charakteryzują zmiany skórne w postaci wysypki lub pokrzywki oraz odczuwalny świąd.

Istnieje bogata lista substancji, które wywołują alergię kontaktową. Aby ustalić, co uczula, wykonuje się testy płatkowe, które polegają na tym, że na skórę nakłada się bibułki nasączone różnymi substancjami alergizującymi i wówczas wiadomo, która substancja odpowiada za uczulenie.

Największą liczbę przypadków alergii przypisuje się niklowi oraz wielu stopom, w których zawarty jest ten pierwiastek. Paradoksalnie nikiel jest bardzo powszechnie spotykanym metalem. Znajduje się w taniej biżuterii, suwakach, klipsach czy guzikach spodni, w elementach zegarków, w oprawkach okularów, sprzączkach pasów, narzędziach (np. nożyczkach, naparstkach) czy nawet w monetach i klamkach. Jest też niezbędny w niektórych instrumentach muzycznych – to właśnie dzięki niklowi saksofony, trąbki czy talerze zawdzięczają piękny, srebrzystometaliczny kolor.

Alergię na nikiel wykrywa się za pomocą prób kontaktowych lub dzięki doustnej prowokacji roztworem soli niklu.
Niektóre grupy zawodowe mogą mieć problem z uniknięciem kontaktu z niklem. Do osób szczególnie narażonych należą: galwanizerzy, kasjerzy, jubilerzy lub stomatolodzy, którzy w codziennej pracy mają styczność z przedmiotami czy narzędziami niklowymi. Osobom takim zaleca się smarowanie rąk specjalnymi maściami i kremami.

Dieta o niskiej zawartości niklu

Całkowita eliminacja niklu z diety jest niemożliwa, jednak warto wiedzieć, które produkty spożywcze są bogate w nikiel i które warto zredukować. Jednak dobrze byłoby zacząć od przeglądu szafek kuchennych i dokonać eliminacji garnków, sztućców czy narzędzi, które mają w składzie nikiel. Okazuje się, że dobrą praktyką jest spuszczanie pierwszej porannej wody z kranu, gdyż –– jak się okazuje – nocą stężenie niklu w wodzie wodociągowej wzrasta.

Zawartość niklu w diecie jest silnie skorelowana z jego stężeniem w glebie, a to z kolei jest uzależnione od praktyk rolniczych, zanieczyszczeń środowiskowych, a także użytych syntetycznych nawozów i pestycydów. Dlatego osoby z nadwrażliwością na nikiel szczególnie powinny zwracać uwagę na to, by żywność pochodzenia roślinnego była z upraw ekologicznych.

Do pokarmów o wysokiej zawartości niklu należą:

Kakao, czekolada, strączki (fasola, groch, soczewica, soja, całe ziarna zbóż), pszenica, żyto, owies, ryby (makrela, tuńczyk, śledź, łosoś, owoce morza), orzeszki ziemne, siemię lniane, nasiona słonecznika, migdały, suszone owoce, produkty dostępne w puszkach, piwo, wino czerwone, herbata czarna, kawa w nadmiernych ilościach. Mniej niklu zawierają produkty pochodzenia zwierzęcego oraz produkty mleczne.

Ciekawostka

Niemieccy górnicy nazywali nikiel Nickeln albo Kupfernickel (diabelska miedź) – „na cześć” złośliwego duszka z niemieckiej mitologii.

Opracowała Agata Majcher

Bibliografia:
www.wp.pl; Dieta dla osób z nadwrażliwością na nikiel.
Pierwiastki, czyli z czego zbudowany jest wszechświat, Challoner J., Poznań 2014.